Αραβική Ανοιξη, Μπεν Aλι, Ομπάμα, Τραμπ, Brexit, Μπατακλάν, Συρία,
ISIS, κινεζική ανάπτυξη (…) Μερικά ονόματα και λέξεις που χαρακτήρισαν
τη δεκαετία 2010-2019 η οποία πέρασε από την ελπίδα ενός πιο δίκαιου
και δημοκρατικού κόσμου στον πειρασμό μιας λαϊκίστικης στροφής, που
δημιούργησε διεθνώς αισθήματα αστάθειας. Και αν μπορούσαμε να της
δώσουμε ένα συνοπτικό όνομα, αυτό θα ήταν «η δεκαετία των
μεταναστεύσεων».
Στο Οβάλ Γραφείο, ο 73χρονος Ντόναλντ Τραμπ πήρε τη σκυτάλη από τον
Μπαράκ Ομπάμα, τον πρώτο Αφροαμερικανό πρόεδρο στην αμερικανική
Ιστορία και τιμηθέντα με Νόμπελ Ειρήνης το 2009. Οι δύο άνδρες
βρίσκονται ο ένας στον αντίποδα του άλλου.
Υπέρμαχος του προστατευτισμού, κατά της μετανάστευσης, σκεπτικιστής
όσον αφορά το κλίμα, ο Ντόναλντ Τραμπ επιβάλλει την ατζέντα του. «Από
σήμερα ένα νέο όραμα θα κυβερνά τη χώρα μας. Από αυτήν τη στιγμή, η
Αμερική είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα», λέει από το Καπιτώλιο στην
ομιλία που εκφώνησε μετά την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου του
2017.
Στο τέλος αυτής της δεκαετίας, οι εξαιρετικές επιδόσεις της
αμερικανικής οικονομίας, η οποία δεν σταματά να αναπτύσσεται και να
δημιουργεί θέσεις εργασίας, τρέφουν τις πιθανότητες επανεκλογής του.
Στο εξωτερικό ο Τραμπ είναι απότομος με τους συμμάχους του, κάνει άνω
κάτω τις διεθνείς συμφωνίες και δεν διστάζει στο όνομα του ρεαλισμού
να ενισχύει τους δεσμούς με απολυταρχικά καθεστώτα.
Σε πολλές χώρες και πάλι ισχυροί άνδρες παίρνουν στα χέρια τους την
εξουσία μετά τον σεισμό που προκάλεσαν οι εξεγέρσεις στον αραβικό
κόσμο στις αρχές της δεκαετίας.
Στις 14 Ιανουαρίου του 2011, ο Τυνήσιος δικτάτορας, Ζιν Ελ Αμπιντίν
Μπεν Αλι εκδιώκεται από ένα ανεπανάληπτο λαϊκό κίνημα που είχε
ξεσπάσει μερικές εβδομάδες νωρίτερα. Αυτή ήταν η αρχή των εξεγέρσεων
της «Αραβικής Ανοιξης». Ο συνταγματάρχης Μουάμαρ Καντάφι ανατρέπεται
και αυτός με τη σειρά του, με τη στρατιωτική βοήθεια των Δυτικών.
Στην Αίγυπτο, οι διαδηλώσεις της πλατείας Ταχρίρ αποβαίνουν μοιραίες
για τον Χόσνι Μουμπάρακ, προτού η χώρα καταλήξει να βρεθεί υπό την
σιδηρά πυγμή του στρατάρχη Αμπντελ Φάταχ αλ Σίσι, μετά από ένα
διάλειμμα που οι αδελφοί μουσουλμάνοι ανέλαβαν την εξουσία για να
εκδιωχθούν με πραξικόπημα.
Ωστόσο στη Συρία είναι εκεί που παίζεται η μοίρα εκατομμυρίων
ανθρώπων. Το κίνημα διαμαρτυρίας κατά της αρχής της οικογένειας Ασαντ
αντιμετωπίζεται με μια αιματηρή καταστολή και στη συνέχεια γενικεύεται
σε έναν φρικτό εμφύλιο πόλεμο. Σε περίπου 370.000 υπολογίζονται οι
νεκροί σε οκτώ χρόνια σύγκρουσης και σε εκατομμύρια οι εκτοπισμένοι. Η
σύγκρουση αποκτά στη συνέχεια διεθνή χαρακτήρα. Η Ρωσία επεμβαίνει για
να σώσει τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Ασαντ, ενώ η Τουρκία θέλει να αποτρέψει
την εγκαθίδρυση προπυργίου των Κούρδων στα σύνορά της.
Οι Δυτικοί φτιάχνουν έναν συνασπισμό για να πολεμήσουν το «χαλιφάτο»
της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος, η οποία επωφελήθηκε του χάους που
προκλήθηκε για να πάρει τον έλεγχο ενός τμήματος του συριακού και του
ιρακινού εδάφους.
Η τζιχαντιστική αυτή οργάνωση σπέρνει εκεί τον θάνατο και προσελκύει
χιλιάδες ξένους μαχητές, κυρίως Ευρωπαίους, οι οποίοι μαγνητίζονται
από την υπερβολικά βίαιη αντίληψή της για το Ισλάμ. Πολλοί είναι
υποψήφιοι για μάχη και για τρομοκρατικές ενέργειες στις δυτικές χώρες.
Τον Ιούνιο του 2014 ανακηρύσσει το «χαλιφάτο» ο Ιρακινός Αμπού Μπακρ
αλ Μπαγκντάντι από ένα τέμενος της Μοσούλης.
Ετσι γεννιέται μια οργάνωση που ξεπερνάει την Αλ Κάιντα και επιβάλλει
μια νέα, ολότελα πολύμορφη, προσέγγιση των βίαιων ενεργειών.
Η Γαλλία, το Βέλγιο, η Δανία, η Βρετανία πλήττονται κατά τη διάρκεια
αυτής της δεκαετίας από επιθέσεις. Ο τζιχαντισμός επεκτείνει την
επιρροή του στο Σάχελ, όπου η Γαλλία επεμβαίνει στρατιωτικά από το
2013 και σε πολλές άλλες περιοχές της Αφρικής και της Ασίας.
ΑΠΕ-ΜΠΕ