 |
|
|  Παρασκευή 2/6
ΑΡΚΤΙΚΗ
Ανακαλύφθηκαν εκατοντάδες μεγάλοι κρατήρες στον Αρκτικό βυθό, από τους οποίους διαρρέει μεθάνιο εδώ και 12.000 χρόνια
Science
Αέριο μεθάνιο διαρρέει έως σήμερα σε μεγάλες ποσότητες από εκατοντάδες κρατήρες που βρίσκονται στο βυθό της θάλασσας της Αρκτικής και οι οποίοι δημιουργήθηκαν πριν από περίπου 12.000 χρόνια, όπως ανακοίνωσαν νορβηγοί επιστήμονες.
Το μεθάνιο αποτελεί «αέριο του θερμοκηπίου» πιο ισχυρό και από το διοξείδιο του άνθρακα, γεγονός που το καθιστά μεγάλη πηγή ανησυχίας για την κλιματική αλλαγή στο μέλλον.
Οι πρώτοι τέτοιοι κρατήρες είχαν παρατηρηθεί στη δεκαετία του 1990. Τώρα όμως, χάρη στις νέες τεχνολογίες, έγινε αντιληπτό ότι αυτοί οι κρατήρες καλύπτουν μια πολύ μεγαλύτερη έκταση του βυθού από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια θαλάσσιας γεωλογίας Κάριν Αντρέασεν του Αρκτικού Πανεπιστημίου της Νορβηγίας και του Κέντρου GAGE (Center for Arctic Gas Hydrate, Climate & Environment), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science", χαρτογράφησαν στη βόρεια Θάλασσα Μπάρεντς πάνω από μεγάλους 100 κρατήρες διαμέτρου 300 μέτρων έως ενός χιλιομέτρου ο καθένας, ενώ ανέφεραν ότι υπάρχουν εκατοντάδες ακόμη μικρότεροι, που είναι κάτω των 300 μέτρων.
Συγκριτικά, οι παρεμφερείς επίγειοι κρατήρες που έχουν βρεθεί στις σιβηρικές χερσονήσους Γιαμάλ και Γκιντάν, κυμαίνονται μεταξύ μόνο 50 και 90 μέτρων, έχοντας δημιουργηθεί από ανάλογες γεωλογικές διαδικασίες.
Όπως είπε η Αντρέασεν, «η περιοχή των κρατήρων ήταν καλυμμένη από ένα παχύ στρώμα πάγου στη διάρκεια της τελευταίας εποχής των πάγων, όπως είναι σήμερα ακόμη η Δυτική Ανταρκτική. Καθώς όμως το κλίμα ζεστάθηκε και οι πάγοι κατέρρευσαν, πελώριες ποσότητες μεθανίου απελευθερώθηκαν ξαφνικά. Αυτό δημιούργησε τεράστιους κρατήρες από όπου συνεχίζει να διαρρέει το μεθάνιο».
Σήμερα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, έχουν εντοπισθεί συνολικά πάνω από 600 υποθαλάσσια σημεία διαρροής μεθανίου μέσα και γύρω από αυτούς τους αρκτικούς κρατήρες, απελευθερώνοντας συνεχώς το ισχυρό «αέριο του θερμοκηπίου» μέσα στο παγωμένο νερό.
O βυθός του Αρκτικού ωκεανού φιλοξενεί τεράστιες ποσότητες μεθανίου παγιδευμένου σε υδρίτες, οι οποίοι μοιάζουν με πάγο και αποτελούνται από ένα στερεό μίγμα μεθανίου και νερού. Αυτοί οι υποθαλάσσιοι υδρίτες είναι σταθεροί σε συνθήκες υψηλών πιέσεων και χαμηλών θερμοκρασιών, όμως ο μεγάλος κίνδυνος είναι κάποια στιγμή να λιώσουν και να απελευθερώσουν μαζικά το μεθάνιό τους.
Το αέριο μεθάνιο προέρχεται από βαθιά αποθέματα υδρογονανθράκων και προσπαθεί να κινηθεί ανοδικά, αλλά εμποδίζεται από το βαρύ στρώμα πάγου που έχει καθίσει στο βυθό του Αρκτικού ωκεανού. Όμως συνεχώς νέα αέρια συσσωρεύονται κάτω από τους πάγους, αυξάνοντας τις ανοδικές πιέσεις που ασκούν. Όταν πριν από 11.000 έως 12.000 χρόνια, έλιωσε ένα τμήμα των πάγων, ένα μέρος από αυτό το μεθάνιο βρήκε τρόπο να διαφύγει με εκρηκτικό τρόπο, μέσα από κρατήρες που δημιούργησε στο βυθό.
Όχι μόνο οι διαδικασίες αυτές συνεχίζονται και σήμερα στην Αρκτική, αλλά μεγάλα «ρεζερβουάρ» υγρογονανθράκων (και μεθανίου) υπάρχουν επίσης κάτω από τους πάγους της Δυτικής Ανταρκτικής και της Γροιλανδίας, αποτελώντας ένα πρόσθετο «πονοκέφαλο» για το μέλλον.
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
 |
|
|
|
