 |
|
|  Παρασκευή 3/11
Επιστήμη - Περιβάλλον
Η τρύπα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική ήταν το 2017 η μικρότερη από το 1988
Πηγές NASA και NOAA
Η τρύπα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική εμφάνισε σημαντική συρρίκνωση φέτος και είχε την μικρότερη έκταση από το 1988, σύμφωνα με στοιχεία από δορυφόρους, μετεωρολογικά μπαλόνια και επίγεια όργανα (φασματοφωτόμετρα) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) και της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ.
Οι επιστήμονες των δύο οργανισμών συνεργάζονται για να παρακολουθούν την εξέλιξη του όζοντος. Όπως είπε ο επικεφαλής επιστήμονας στον τομέα των γεωεπιστημών Πολ Νιούμαν του Κέντρου Goddard της NASA, «η τρύπα του όζοντος ήταν φέτος ιδιαίτερα εξασθενημένη. Είναι αυτό που περιμέναμε να δούμε, δεδομένων των θερμών καιρικών συνθηκών στη στρατόσφαιρα της Ανταρκτικής».
Στο αποκορύφωμά της, στις 11 Σεπτεμβρίου φέτος, η τρύπα του όζοντος έφθασε τα 7,6 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια, μια έκταση περίπου δυόμιση φορές μεγαλύτερη από τις ΗΠΑ. Το 2016 στο αποκορύφωμά της η τρύπα είχε έκταση 8,9 εκατομμυρίων τετραγωνικών μιλίων, περίπου δύο εκατομμύρια λιγότερα από ό,τι το 2015. Η μέση έκταση που είχε στο αποκορύφωμά της η τρύπα μετά το 1991 ήταν γύρω στα δέκα εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια.
Όσο θερμότερες μάζες αέρα φθάνουν στη στρατόσφαιρα, τόσο περιορίζεται η τρύπα του όζοντος, κάτι που συνέβη τόσο φέτος όσο και πέρυσι. Παρόλα αυτά, η τρύπα παραμένει μεγάλη, επειδή παραμένουν υψηλά τα επίπεδα των χημικών ουσιών που έχουν παραχθεί στο παρελθόν και συνεχίζουν να καταστρέφουν το όζον.
Πάνω από την Αρκτική στο Βορρά, η καταστροφή του όζοντος είναι αρκετά μικρότερη. Η τρύπα της Ανταρκτικής είχε ανιχνευθεί για πρώτη φορά το 1985 και με το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ η διεθνής κοινότητα έλαβε μέτρα για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.
Η τρύπα περιορίζεται αργά-αργά, καθώς σταδιακά διαλύονται οι χλωροφθοράνθρακες που είχαν συσσωρευθεί πάνω από την Ανταρκτική.
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις των επιστημόνων, η τρύπα του όζοντος θα επανέλθει στα επίπεδα του 1980 περίπου το 2070.
Το όζον είναι ένα μόριο αποτελούμενο από τρία άτομα οξυγόνου, το οποίο δημιουργείται με φυσικό τρόπο και στη στρατόσφαιρα δρα σαν «αντηλιακό», προστατεύοντας τον πλανήτη από τις δυνητικά επικίνδυνες υπεριώδεις ακτίνες του Ήλιου, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο του δέρματος, καταρράκτη στα μάτια, καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος, βλάβες στα φυτά κ.α.
Σε χαμηλότερο ύψος από την επιφάνεια του εδάφους, το όζον μπορεί να δημιουργηθεί από τις φωτοχημικές αντιδράσεις ανάμεσα στην ηλιακή ακτινοβολία και στη ρύπανση από τις εξατμίσεις των οχημάτων και άλλες πηγές, συμβάλλοντας στο επιβλαβές νέφος πάνω από τις πόλεις.
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
 |
|
|
|
