 |
|
|  Δευτέρα 16/7
΄ Αρθρο
Σάμος: ΧΟΤ ΚΑΙ ΣΠΟΤ ΓΙΑ ΞΕΡΙΖΩΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΝΤΟΠΙΟΥΣ;
Γράφει η Δημοσιογράφος, Μαργαρίτα Ικαρίου
Σάμος
Halib (γάλα) για προσφυγόπουλα. Πρωί-πρωί ξυπνούσαν, Σαμιώτες και Σαμιώτισσες, κι έτρεχαν στο λιμάνι Μαλαγαρίου, εκεί που έστρωναν την απελπισία και την προσφυγιά τους καταγής οι Σύροι. Σάντουιτς φτιαγμένα από ομάδες εργασίας που άφηναν στο σπίτι τους απλήρωτο το ρεύμα για να παίρνουν καθημερινά τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης στους κατατρεγμένους όπου γης, τους οποίους είχαν «σπρώξει» σε βάρκες θανάτου οι «έμποροι των εθνών».
Τη ζωή τους ριψοκινδύνευαν κάθε μερόνυχτο οι άνδρες της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης, οι αυτοδύτες, οι ψαράδες, οι λιμενικοί, οι πυροσβέστες και οι αστυνομικοί για να απεγκλωβίζουν από τις κρημνώδεις ακτές της Σάμου τους κρεμασμένους σαν τσαμπιά, ανθρώπους της προσφυγιάς και του πολέμου, σε βάρος των οποίων θησαύριζαν πετώντας τους στο ενδιάμεσο των θαλασσίων συνόρων, οι αργυρώνητοι «ανθρωπιστές» της φαιάς ημισελήνου. Πακτωμένες ψυχές σε πλωτά φέρετρα, μωράκια που καταπλακώνονταν κάτω από μπαγκάζια σε σκάφη διακίνησης, γυναίκες ως ανταλλακτήριο εκμετάλλευσης, νέα παιδιά που αναζητούσαν να κερδίσουν τη ζωή και το κεφάλι τους, μακριά από του πολέμου τη σπάθα. Σωσίβια μαύρα διάσπαρτα παντού. Ως και ο πνιγμός τους να είναι πένθιμος και φτηνός, μη εμφανής στα σκοτάδια της νύχτας…
Νησιώτισσες μανάδες που έπλεναν παιδικά ρουχαλάκια, ξέθαβαν παπούτσια από τις ντουλάπες και έπαιρναν τα χνουδωτά κουκλιά από τα χέρια των παιδιών τους, για να τα προσφέρουν με χαρά και βιάση σε εκείνα τα μικρά, με τα γεμάτα δάκρυα μάτια. Κουβέρτες και κλινοσκεπάσματα, γεύματα προετοιμαζόμενα από εθελόντριες γιαγιάδες, χέρια, χαμόγελα, αλληλεγγύη και ανθρωπιά, μέσα από το λιγοστό «έχειν» των γηγενών .
Δεν είναι άμαθοι από πόνο, ξεριζωμό και πόλεμο οι Σαμιώτες. Μήτε από προσφυγιά. Μπήκαν σε ένα χορό που δικός τους δεν ήταν και διαχειρίστηκαν τα προβλήματα που προέκυπταν από τον τεράστιο όγκο των προσφυγικών ροών, με σύνεση και επάρκεια. Με ανθρωπισμό και τεράστια διάθεση προσφοράς.
Στάθηκαν απέναντι σε ακραιφνείς εκφραστές ρατσιστικών και φασιστικών τάσεων, αντιτάχθηκαν σε στεντόρειες φωνές που με αιχμή δόρατος τη «ξενοφοβία» ανέσυραν από το χρονοντούλαπο εθνικιστικές κορώνες και τρομολαγνικές φοβίες.
Οι φορείς αυτοδιοίκησης, με ελαχιστοποιημένους τους πόρους, ήρθαν να καλύψουν στο μέτρο του δυνατού, τις εμφανείς -κρατικής και ευρωπαϊκής ευθύνης- ελλείψεις οργάνωσης και διαχείρισης του προσφυγικού. Η κοινωνία, στο μεγαλύτερο ποσοστό της, άναβε τα δικά της κεριά στις εκκλησιές του ανθρώπινου πόνου, προσευχόμενη για λύσεις ειρήνης και δρόμους ανοιχτούς για τους ανθρώπους που ως ικέτες προσήλθαν στις πατρογονικές μας εστίες.
Κι ύστερα… ήρθαν οι ξενόφερτοι μισθοφόροι της αλληλεγγύης. Οι ευρωπαϊκών κονδυλίων διαχειριστές, με τα ακριβά τους οχήματα και σκάφη, να φρουρούν τα σύνορα και να περιφρουρούν των αφεντικών τους τις αποφάσεις. Οι μετακινήσεις προς άλλες χώρες σταμάτησαν, οι πρόσφυγες σε καθεστώς «ομηρίας» σε εδάφη ελληνικά, ο υπερπληθυσμός «έγκλειστων» στην ουσία ανθρώπων άρχισε να δημιουργεί εντάσεις αλλά και να ανατροφοδοτεί τους φασιστόλυκους που επιχαίρονται στην αναμπουμπούλα.
Υποσχέσεις κυβερνητικές που δεν τηρήθηκαν, η χαμένη εμπιστοσύνη του πολίτη έναντι εκείνων που παίρνουν αποφάσεις, οι δομές που πιστοποιούν την ανεπάρκειά τους, η αποτίμηση της κατάστασης στην ακριτική Σάμο και η υποτίμηση της ζωής, οι διμερείς συμφωνίες που υποθηκεύουν το αύριο, οι συνθήκες ανθρωπισμού που απαγορεύουν την γκετοποίηση ακόμη κι αν αυτή εμφανίζεται εξωραϊσμένη, η «νησιωτικότητα» που οι όροι της καταστρατηγούνται, η αποσυμφόρηση τόσων χιλιάδων που βραδυπορεί τραγικά, οι απέλπιδες προσπάθειες των ξεριζωμένων να βρουν δίοδο προς τις χώρες της Ευρώπης, τα ασυνόδευτα ανήλικα που δικαιούνται μέριμνας…
Με την ασπίδα στο γόνατο οι πολλοί, παρακολουθούμε απαθώς τον υπουργό να ορίζει και (δεύτερο) hot spot στη Σάμο, ένα εγκαταλειμμένο στρατόπεδο δίπλα στα σπίτια της κωμόπολης των Μυτιληνιών. Λες και μετατοπίζοντας το πρόβλημα, το επιλύεις. Μεγιστοποιώντας ωστόσο την επικινδυνότητα ανατροφοδότησης νεορατσιστικών τάσεων.
Οι ίδιοι εκείνοι άνθρωποι που προσέτρεχαν σε βοήθεια, που από το υστέρημά τους κερνούσαν χαλίμπ τα προσφυγόπουλα, που έσκαβαν τη γη για την πατάτα και την έκαναν σίτιση αγάπης στην ανάγκη, είναι οι ίδιοι που σήμερα ανησυχούν και εναντιώνονται και θυμώνουν και εξοργίζονται για τις αποφάσεις που λαμβάνονται εν μια νυκτί, χωρίς καν τη γνωμοδοτική θέση ή και τη συναίνεση της τοπικής κοινωνίας. Χωρίς να έχουν διερευνηθεί επακριβώς οι όροι που διέπουν την εγκατάσταση ενός ακόμη hot spot στη Σάμο, όταν στη λειτουργία του πρώτου είναι διαπιστωμένες και καταγεγραμμένες οι οργανωτικές αδυναμίες και τα επιμέρους προβλήματα. Χωρίς να εξετάζονται οι άμεσες, έμμεσες και μελλοντικές επιπτώσεις αυτής της κατάστασης. Οι ραγδαίες εξελίξεις που πιθανόν δρομολογούνται…
Λέει κάπου ο Ρίτσος: «Εκεί που κάποιος αντιστέκεται χωρίς ελπίδα, ποιος ξέρει, ίσως εκεί αρχίζει η ανθρώπινη ιστορία»….
Τι θα γράψει, άραγε, αύριο η ιστορία για τις εκάστοτε «Ειδομένες» που στέκουν μακριά από τα ιδεώδη του ανθρωπισμού; Φτιάχνονται για να δώσουν καταφύγιο στους ξεριζωμένους άραγε ή στόχο έχουν, με ευρωπαϊκή νότα, να μετατρέψουν έναν ολάκερο ακριτικό νησί ή και όλα τα νησιά του Β. Αιγαίου, σε άτυπα γκέτο;
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
 |
|
|
|
