 |
|
|  Δευτέρα 11/5
Αρχαίες βιβλιοθήκες στην άκρη τής αφρικανικής ερήμου
ΑΠΕ-ΜΠΕ,zougla.gr,protothema.gr
Η χώρα με τη φτωχότερη χλωρίδα στην αφρικανική ήπειρο, η Μαυριτανία, υπήρξε για πολλούς αιώνες κέντρο πολιτισμού, με την απόκτηση και τη διάδοση των γνώσεων να έχουν πρωταρχική σημασία.
Στην άκρη της ερήμου Σαχάρα βρίσκεται η πόλη Τσινγκέτι, που ιδρύθηκε το 800 μ.Χ., ενώ υπήρξε για αιώνες πόλος έλξης και σταθμός για εμπορικά καραβάνια, πιστούς και λόγιους. Αποτέλεσε μια όαση πάνω στο μονοπάτι των εμπόρων και των προσκυνητών.
Εύποροι και εγγράμματοι άνδρες διανυκτέρευαν στα πανδοχεία και γρήγορα άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους οι πρώτες βιβλιοθήκες για τους μελετητές -που συχνά άφηναν και τα δικά τους χειρόγραφα στην πόλη.
Στην περίοδο της ακμής της, η πόλη Τσινγκέτι αριθμούσε γύρω στις 30 βιβλιοθήκες. Σήμερα, πίσω από τις παλιές ξύλινες πόρτες τους κρύβονται ακόμη χιλιάδες βιβλία.
Οι αρχαίες βιβλιοθήκες, σχεδόν αμετάβλητες από τα μεσαιωνικά χρόνια, διαθέτουν, μεταξύ άλλων, αρχαία γραπτά, χειροποίητα δερμάτινα βιβλία καθώς και σημαντικά χειρόγραφα κείμενα του κορανίου, τα οποία είναι πολύτιμα για τη μελέτη της ισλαμικής θρησκείας γενικότερα. Ο πολύτιμος αυτός θησαυρός φυλάσσεται με μεγάλη προσοχή από τους εναπομείναντες κάτοικους.
Η κυβέρνηση της Μαυριτανίας, κατά καιρούς, έχει κάνει απόπειρες να πάρει τα χειρόγραφα από τις οικογένειες για να τα φυλάξει σε πιο σύγχρονες συνθήκες, αλλά οι οικογένειες αρνούνται να τα αποχωριστούν. Γι’ αυτούς, το να τα φυλάνε είναι ζήτημα τιμής ενώ η χαρά τους είναι μεγάλη όταν παρουσιάζουν τη συλλογή τους στους τουρίστες που ενδιαφέρονται.
Υπολογίζεται ότι υπάρχουν 33.000 αρχαία κείμενα σε όλη τη χώρα, αλλά μόνο 2.000 φυλάσσονται και διατηρούνται στο Εθνικό Μουσείο.
Τα ερείπια της πόλης Τσινγκέτι, όπως και των Ουαντάν, Τισίτ και Ουαλάτα, έχουν συμπεριληφθεί, από το 1996, στον Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και αποτελούν παραδείγματα πλούσιας πολιτιστικής παράδοσης.
Οι συγκεκριμένες πόλεις αποτελούν ζωντανή μαρτυρία για τον παραδοσιακό τρόπο ζωής που κυριαρχούσε στη δυτική Σαχάρα.
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
 |
|
|
|
