 |
|
|  Τετάρτη 25/2
----------------------------------------
Κόσμος/Ανάλυση
----------------------------------------
Το Κόσοβο έχει προσβληθεί από τον «ιό της φυγής»
----------------------------------------
ΠΑΡΙΣΙ/(Πηγή: Libération)
«Ένα πρωί, τα δύο καλύτερά μου γκαρσόνια με ενημέρωσαν ότι παραιτούνται. Το ίδιο βράδυ έπαιρναν τον αυτοκινητόδρομο του Βελιγραδίου για τη Γερμανία. Μου είπαν ότι δανείστηκαν χρήματα από συγγενείς τους που είναι εγκατεστημένοι στο εξωτερικό και ότι θα αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον. Έπαιρναν έναν καλό μισθό. Αλλά προσβλήθηκαν από τον ιό της εξόδου».
Αυτά λέει ο ιδιοκτήτης ενός εστιατορίου στο Ποντούγεβε, μια πόλη 80.000 κατοίκων που βρίσκεται σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων από τα σύνορα του Κοσόβου με τη Σερβία. Όπως γράφει ο ειδικός απεσταλμένος της Λιμπερασιόν στο Κόσοβο, από τον περασμένο Σεπτέμβριο η χώρα αδειάζει. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της ΕΕ, κάπου 40.000 άνθρωποι έχουν ζητήσει άσυλο στη Γερμανία και την Ουγγαρία σε διάστημα ενός εξαμήνου. Με άλλα λόγια, την ώρα που το Κόσοβο γιορτάζει την έβδομη επέτειο της ανεξαρτησίας του, η οποία ανακηρύχθηκε στις 17/2/2008, βρίσκεται αντιμέτωπο με μια μαζική μετανάστευση.
«Ένας γείτονας πούλησε το αγρόκτημά του, τη γη του, τις αγελάδες του και το τρακτέρ του, πήρε τη γυναίκα του και τα δύο του παιδιά κι έφυγε από τη χώρα», λέει ο Σαμίρ Ποτέρα, δημοσιογράφος στο Ποντούγεβε. «Στη γειτονιά μου, τον ακολούθησαν άλλοι έξι άνθρωποι. Πλήρωσαν 50 ευρώ για να διασχίσουν παράνομα τα σύνορα ανάμεσα στη Σερβία και την Ουγγαρία, και στη συνέχεια πήραν το τρένο από τη Βουδαπέστη για το Μόναχο. Τώρα φιλοξενούνται σε έναν κοινωνικό ξενώνα και λαμβάνουν μηνιαία επιδότηση 380 ευρώ». Ο μέσος μισθός στο Κόσοβο είναι 290 ευρώ.
Ο δημοσιογράφος Μουστάφα Μπάλγε, που εργάζεται στη ραδιοτηλεόραση του Κοσόβου, δεν διστάζει να μιλήσει για «συλλογική υστερία». Μόνο τον Ιανουάριο, η Γερμανία και η Ουγγαρία εξέτασαν περισσότερες από 13.000 αιτήσεις ασύλου από Κοσοβάρους. Και αυτή είναι μόνο η ορατή πλευρά του παγόβουνου. Σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης της Πρίστινα, 100.000 ως 200.000 άνθρωποι έχουν φύγει από τη χώρα, που έχει πληθυσμό 1,8 εκατομμυρίου ανθρώπων.
Οι ειδικοί μιλούν για τη μεγαλύτερη έξοδο από την άνοιξη του 1999, όταν βομβάρδιζε τη Γιουγκοσλαβία το ΝΑΤΟ. Άλλοι μιλούν για «δημογραφικό σεισμό» με απρόβλεπτες συνέπειες. «Μόλις τώρα αρχίζουν οι αρχές του Κοσόβου και οι διεθνείς οργανώσεις να αντιλαμβάνονται την έκταση του φαινομένου», επισημαίνει ο Κουζτίμ Πατσάκου, ένας ρομ βουλευτής του Κοσόβου.
Όλα άρχισαν με την έξοδο των Ρομ από το Πρίζρεν. «Η οικονομική τους κατάσταση είναι άθλια», λέει ο Μεχμέντ Γκαλούς, καθηγητής ιστορίας και γεωγραφίας στο πολυεθνικό λύκειο Αμπντούλ-Φρασέρι. «Όταν τα παιδιά ψάχνουν τα σκουπίδια, δεν το κάνουν για να βρουν ανακυκλώσιμα υλικά. Το κάνουν επειδή πεινάνε».
Σύμφωνα με την ένωση Μητέρα Τερέζα, το 18% του πληθυσμού του Κοσόβου ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, με 0,90 ευρώ την ημέρα, και το 27% σε συνθήκες φτώχειας, με 1,40 ευρώ την ημέρα. Όμως το πρόβλημα δεν είναι μόνο η φτώχεια. «Πολλοί ανησυχούν για το μέλλον των παιδιών τους», τονίζει ο Νετζίπ Μενέκσε, διευθυντής του ραδιοσταθμού Romano Avazo. «Δεν υπάρχουν δουλειές, οι μισθοί είναι γελοίοι και το κόστος διαβίωσης αυξάνεται συνεχώς. Οι άνθρωποι ξέρουν ότι δεν θα τους δώσουν άσυλο στις χώρες της ΕΕ, αυτό όμως δεν τους εμποδίζει να το δοκιμάσουν».
Παραδόξως, οι συμφωνίες που υπεγράφησαν το 2013 για την εξομάλυνση των σχέσεων ανάμεσα στο Βελιγράδι και την Πρίστινα διευκολύνουν αυτές τις διαδικασίες. Οι πολίτες του Κοσόβου μπορούν πλέον να εισέρχονται στη Σερβία με απλή ταυτότητα. Επιπλέον, οι τιμές που ζητούν οι διακινητές έχουν μειωθεί πολύ. Άλλοτε, ένας Κοσοβάρος χρειαζόταν 3.400 ευρώ για να μεταβεί παρανόμως από το Πρίζρεν στη Γερμανία. Σήμερα, χρειάζεται τέσσερις φορές λιγότερα.
Επισήμως, το 30% του πληθυσμού είναι χωρίς δουλειά. Στην πραγματικότητα, όμως, το ποσοστό της ανεργίας είναι 50%, ενώ στους νέους φτάνει το 80%. «Μέσα σε δεκαπέντε χρόνια, η ανεργία και οι κοινωνικές ανισότητες έχουν εκτοξευτεί στα ύψη, όπως και η διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα», λέει ο πολιτειολόγος Μπελγκζίμ Καμπέρι. «Η πολιτική κρίση που έχει εκδηλωθεί τους τελευταίους μήνες είχε ως αποτέλεσμα να σβήσουν και οι τελευταίες ελπίδες».
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
 |
|
|
|
