 |
|
|  Τετάρτη 16/11
Μπορεί ο πλανήτης να τους συντηρήσει;
H ΓΗ ΜΕΤΡΑ ΠΛΕΟΝ 8 ΔΙΣ. ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ
AΠΕ-ΜΠΕ,protothema.gr,zougla.gr
Ενα μωρό που γεννήθηκε στις 15 Νοεμβρίου στη Δομινικανή Δημοκρατία, ήταν αυτό που έκανε τον παγκόσμιο πληθυσμό να ξεπεράσει τον αριθμό - ορόσημο των 8 δισ.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, έκανε λόγο για σημαντική ημέρα.
Η αύξηση του πληθυσμού της γης είναι αποτέλεσμα μιας προοδευτικής αύξησης του προσδόκιμου ζωής χάρη στις προόδους που έχουν επιτευχθεί στους τομείς της δημόσιας υγείας, της διατροφής, της προσωπικής υγιεινής και της ιατρικής, επισημαίνουν σε ανακοίνωσή τους τα Ηνωμένα Έθνη.
Πριν το 1800, οι κάτοικοι του πλανήτη δεν ξεπερνούσαν το 1 δισεκατομμύριο, το 1804, έφτασαν το 1 δισεκατομμύριο, το 1927 τα 2 δισεκατομμύρια, το 1950 τα 2,5 δισεκατομμύρια, το 1960 τα 3 δισεκατομμύρια, το 1974 τα 4 δισεκατομμύρια, το 1987 τα 5 δισεκατομμύρια, το 1999 τα 6 δισεκατομμύρια και το 2011 τα 7 δισεκατομμύρια.
Ωστόσο, λόγω της δημογραφικής επιβράδυνσης, θα χρειαστούν περίπου 15 ακόμη χρόνια για να αγγίξει ο πληθυσμός της γης τα 9 δισεκατομμύρια, κάτι που υπολογίζεται να γίνει το 2037. Όπως προβλέπουν τα στοιχεία του ΟΗΕ, ο παγκόσμιος πληθυσμός θα φτάσει τα 10,4 δισεκατομμύρια τη δεκαετία του 2080.
Οι παγκόσμιοι δείκτες κρύβουν πάντως μια τεράστια δημογραφική ποικιλομορφία: Περίπου το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού κατοικεί σε επτά χώρες (Κίνα, Ινδία, ΗΠΑ, Ινδονησία, Πακιστάν, Νιγηρία και Βραζιλία). Περισσότερη από τη μισή αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού ως το 2050 θα προέρχεται μόνο από 8 χώρες σύμφωνα με τον ΟΗΕ: τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, την Αίγυπτο, την Αιθιοπία, την Ινδία, τη Νιγηρία, το Πακιστάν, τις Φιλιππίνες και την Τανζανία.
Στο τέλος του αιώνα, οι τρεις πιο πολυπληθείς πόλεις παγκοσμίως θα βρίσκονται στη «μαύρη ήπειρο»: το Λάγος στη Νιγηρία, η Κινσάσα στη Λαική Δημοκρατία του Κονγκό και το Νταρ Ες Σαλάμ στην Τανζανία.
Η μεγαλύτερη δημοκρατία του πλανήτη, η Ινδία, μία χώρα με 1,4 δισεκατομμύρια κατοίκους, αναμένεται να λάβει τα σκήπτρα της πιο πολυπληθούς χώρας παγκοσμίως το 2023, από την Κίνα. Εκτιμάται ότι τις επόμενες δεκαετίες, η Ινδία θα βιώσει ραγδαία άνοδο του αστικού πληθυσμού της, την ώρα που οι μεγαλουπόλεις της είναι ήδη υπερ κορεσμένες και αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε βασικές υποδομές. Στο Μουμπάι, για παράδειγμα, περίπου το 40% του πληθυσμού ζει σε παραγκουπόλεις, περιοχές με συνωστισμό όπου οι άνθρωποι ζουν σε αυτοσχέδια καταλύματα και τις περισσότερες φορές δεν έχουν τρεχούμενο νερό, ηλεκτρικό ή εγκαταστάσεις υγιεινής.
Την ίδια ώρα, η δημογραφική έκρηξη προκαλεί μεγαλύτερα προβλήματα στις χώρες όπου υπάρχει ήδη μεγάλη φτώχεια. Κάθε χρόνο ο πληθυσμός της Γης αυξάνεται κατά 70 εκατομμύρια, αλλά το 80% αυτής της αύξησης εντοπίζεται στις φτωχότερες χώρες.
«Το συνεχώς αυξημένο επίπεδο γεννητικότητας, το οποίο προκαλεί τη γρήγορη δημογραφική ανάπτυξη, είναι ταυτόχρονα σύμπτωμα και αιτία της αργής προόδου στην ανάπτυξη», αναφέρει ο ΟΗΕ.
To 2021, περίπου 700 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζούσαν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, με τη συντριπτική πλειονότητά τους να κατοικούν σε αφρικανικά κράτη.
Στη «μαύρη ήπειρο, βρίσκονται οι 23 από τις 28 φτωχότερες χώρες του κόσμου. Ταυτόχρονα, όμως εκεί καταγράφονται τα υψηλότερα ποσοστά γονιμότητας και ο μεγαλύτερος ρυθμός αύξησης του πληθυσμού, ενώ αντιμετωπίζει κλιματική αστάθεια, λειψυδρία, θεομηνίες, επισιτιστική ανασφάλεια, που μαζί με τις πληθωριστικές τάσεις και την αύξηση του κόστους ζωής καθιστούν την καθημερινότητα των πολιτών έναν... γολγοθά .
Οι τρεις κύριοι φορείς που κάνουν προβλέψεις για τον παγκόσμιο πληθυσμό είναι τα Ηνωμένα Έθνη, το Ινστιτούτο Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας (IHME) στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον και το Κέντρο IIASA-Wittgenstein στη Βιέννη.
Για τον ΟΗΕ, ο παγκόσμιος πληθυσμός θα κορυφωθεί τη δεκαετία του 2080 και θα φτάσει στα 10,4 δισεκατομμύρια, αλλά το Ινστιτούτο Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας (IHME) στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον και το Κέντρο IIASA-Wittgenstein στη Βιέννη εκτιμούν ότι θα συμβεί νωρίτερα - μεταξύ 2060 και 2070. Αλλά αυτά είναι απλώς εκτιμήσεις. Από το 2011, έχουν αλλάξει πολλά στον κόσμο και οι εκτιμήσεις των ειδικών αλλάζουν συνεχώς.
Για παράδειγμα η θνησιμότητα εξαιτίας του AIDS μειώθηκε θεαματικά. Το ίδιο και η παιδική θνησιμότητα που κάποτε ταλάνιζε τους πληθυσμούς ειδικά στις υποανάπτυκτες χώρες.
Στα επόμενα χρόνια όμως τα δεδομένα άλλαξαν και πάλι.Η ιατρική κοινότητα βρέθηκε αντιμέτωπη με σοβαρό πρόβλημα υπογονιμότητας. Χαρακτηριστικά οι γυναίκες στη Νότια Κορέα έφερναν στον κόσμο πολύ λίγα παιδιά. Μια άλλη χώρα στην οποία ο πληθυσμός μειώνεται δραματικά είναι η Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Και δεν είναι οι μόνες.
Ωστόσο, ασχέτως των επί μέρους στατιστικών, ένα είναι το ερώτημα: Μπορεί ο πλανήτης να συντηρήσει τόσα δισεκατομμύρια κατοίκους και ταυτόχρονα να παραμείνει βιώσιμος;
Εδώ όλοι οι ειδικοί συμφωνούν. Αν δεν δράσουμε άμεσα η κλιματική κρίση σε συνδυασμό με την αποψίλωση όλων των φυσικών πόρων της γης και την αλόγιστη κατασπατάλησή τους θα οδηγήσει σύντομα σε καταστάσεις μη αναστρέψιμες.
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
 |
|
|
|
