Εν μέσω του γενικού ζόφου, της απαισιοδοξίας και της ανησυχίας για το μέλλον, ο Ανατόλι Καλέτσκι των Τάιμς διακρίνει δύο αναπάντεχα καλές ειδήσεις αυτής της εβδομάδας. Η μία έρχεται από την Ευρώπη και η άλλη από την Αμερική.

    Η πρώτη είναι η συμφωνία Γερμανίας και Γαλλίας να ενισχύσουν το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και να μοιραστούν την ευθύνη για τα χρέη όλων των χωρών της ευρωζώνης. Με άλλα λόγια, να δημιουργήσουν τη δημοσιονομική ένωση και τον πολιτικό φεντεραλισμό που κρίνονταν πάντα απαραίτητα για την επιβίωση του ευρώ.

    Η άλλη σημαντική είδηση ήταν η αιφνίδια βελτίωση των στοιχείων στις Ηνωμένες Πολιτείες, κυρίως σε ό,τι αφορά την απασχόληση. Οι αγορές αντέδρασαν θετικά - κι αυτό οφείλεται στο ότι συγκινούνται από το απροσδόκητο. Αντίθετα με τους ευρωπαίους ηγέτες, που έχουν χάσει την ικανότητα να αιφνιδιάζουν, η αμερικανική οικονομία είναι σε θέση να προκαλέσει τους ερχόμενους μήνες τόσο αρνητικές όσο και θετικές εκπλήξεις.

    Σε ό,τι αφορά το ευρώ, γράφει ο Καλέτσκι, είναι πλέον κοινώς αποδεκτό ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει ένα δίλημμα: είτε να εγκαταλείψει το ενιαίο νόμισμα είτε να προχωρήσει προς τη δημοσιονομική ένωση. Εξίσου προφανές είναι ότι η χώρα που είτε θα καταστρέψει το ευρώ είτε θα το σώσει δεν είναι η Ελλάδα, αλλά η Γερμανία. Και στη χώρα αυτή, τόσο το πολιτικό όσο και το επιχειρηματικό κατεστημένο αποφάσισαν ότι το ευρώ πρέπει πάση θυσία να σωθεί. Αυτό έγινε σαφές τον περασμένο Αύγουστο, όταν η τελική προσπάθεια της Μπούντεσμπανκ να υπονομεύσει το ευρώ αποκρούστηκε με επιτυχία από την κυβέρνηση, το συνταγματικό δικαστήριο και την πλειοψηφία του κοινοβουλίου.

    Από την ημέρα εκείνη έχει γίνει φανερό ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συμφωνήσουν σε κάποιο είδος συλλογικού διχτυού ασφαλείας για τις κυβερνήσεις και τις τράπεζες που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Εξίσου φανερό είναι ότι αυτό το δίχτυ θα είναι σαθρό μέχρις ότου υποστηριχθεί από ένα είδος ευρωπαϊκής ομοσπονδιακής αρχής που θα έχει την εξουσία αφενός να δανείζει χρήματα με την εγγύηση ολόκληρης της ευρωζώνης και αφετέρου να επιβάλλει στις χώρες-μέλη μια ενιαία πολιτική για τους φόρους και τις δημόσιες δαπάνες.

    Με άλλα λόγια, σημειώνει ο αρθρογράφος των Τάιμς, ο μηχανισμός διάσωσης δεν θα είναι πειστικός αν δεν συνοδευτεί από τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού Υπουργείου Οικονομικών, όπως ακριβώς ζητούν η ΕΚΤ και η Κομισιόν από τότε που ξέσπασε η ελληνική κρίση. Το υπουργείο αυτό δεν θα μπορέσει να ξεπεράσει όλα τα νόμιμα και συνταγματικά εμπόδια πριν από το 2013.

    Μέχρι τότε, η επιβίωση του ευρώ θα εξαρτηθεί από την πολιτική της ΕΚΤ. Η βοήθειά της θα είναι ασφαλώς αρκετή για να αποτραπεί η κατάρρευση του ευρώ ή του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. Αν όμως οι οικονομικές εντάσεις στην Ευρώπη αρχίσουν να υποχωρούν, η βοήθεια αυτή μπορεί να σταματήσει.

    Κατά συνέπεια, η ευρωζώνη θα παραμείνει σε μια ενδιάμεση κατάσταση - όπου δεν θα φτάνει σε λύση, αλλά ούτε θα καταρρέει - για τουλάχιστον άλλους 12 μήνες. Περισσότερους λόγους για αισιοδοξία προσφέρουν έτσι τα βελτιωμένα στατιστικά στοιχεία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα στοιχεία μπορεί να είναι ψυχρά και ενίοτε παραπλανητικά, αλλά είναι πιο αξιόπιστα από τις πολιτικές ομιλίες. Οι αμερικανικοί αριθμοί είναι ιδιαίτερα σημαντικοί γιατί η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου βρισκόταν στην κόψη του ξυραφιού τα τελευταία δύο χρόνια.

    Μέχρι την εβδομάδα αυτή πολλοί μιλούσαν για τον κίνδυνο μιας νέας ύφεσης, κάτι που θα είχε καταστροφικές επιπτώσεις τόσο για την ανεργία και τα ελλείμματα της χώρας όσο και για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Τα νέα στοιχεία δείχνουν όμως ότι η αμερικανική οικονομία επιταχύνεται ξανά, χάρις στο ρεκόρ κερδών, τη σταθεροποίηση των νοικοκυριών και την εγγύηση της Fed για μηδενικά επιτόκια.

    Αν αυτή η βελτίωση επιβεβαιωθεί τους επόμενους μήνες, θα εκτοπίσει όλα τα πολιτικά νέα από την Ευρώπη, καλά ή κακά. Και όλα δείχνουν ότι αυτό ακριβώς θα συμβεί.