Τους χώρισαν διαμάχες χρόνων, αναθέματα και αντιπαραθέσεις χωρίς τέλος, πολλές από τις οποίες συνεχίζονται και σήμερα. Ωστόσο, ορθόδοξοι, καθολικοί, προτεστάντες, Αρμένιοι, αγγλικανοί και ευαγγελικοί ίσως να μην βρίσκονται τόσο μακριά όσο μπορεί κάποιοι να πιστεύουν, καθώς το κοινό τους στοιχείο είναι η χριστιανική πίστη.

Αυτό επιβεβαιώνει, άλλωστε, ένας θεσμός που ξεκίνησε πριν από περίπου 30 χρόνια, αφού είχε προηγηθεί η κοινή πρωτοβουλία του Πατριάρχη Αθηναγόρα και του Πάπα Παύλου του 6ου για την άρση των αναθεμάτων που ως τότε εμπόδιζαν τις δύο Εκκλησίες ακόμη και να συνομιλήσουν μεταξύ τους.

Με αφορμή την εβδομάδα παγκόσμιας προσευχής για τη χριστιανική ενότητα, που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στα τέλη Ιανουαρίου, το ερχόμενο Σάββατο χριστιανοί διαφόρων ομολογιών θα συμμετάσχουν στην οικουμενική βραδιά συμπροσευχής, που θα πραγματοποιηθεί στον καθολικό καθεδρικό ναό Θεσσαλονίκης της Ασπίλου Συλλήψεως της Θεοτόκου, επί της οδού Φράγκων.

Στην τελετή αυτή, που διοργανώνεται στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και άλλες πόλεις της Ελλάδας και όλου του κόσμου, διαβάζονται κείμενα από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, ψάλλονται ύμνοι, γίνονται ομιλίες και κοινοποιείται η συμμετοχή του κόσμου σε έναν κοινό φιλανθρωπικό σκοπό.

Στόχος της εκδήλωσης είναι να τονωθεί το αίτημα ενότητας μεταξύ των χριστιανών.

Συμβολική πράξη ενότητας υπέρ του διαλόγου

«Πρόκειται για μια συμβολική πράξη που γίνεται από την πλευρά των χριστιανών ώστε να μπορέσει να συνεχιστεί ο διάλογος μεταξύ των Εκκλησιών που πραγματοποιείται διαρκώς σε επίπεδο εκκλησιαστικών ηγεσιών.

Ο διάλογος αυτός στην πραγματικότητα δεν σταμάτησε ποτέ, αλλά επίσημα ξεκίνησε τη δεκαετία του ΄60, όταν με κοινή πρωτοβουλία του Πατριάρχη Αθηναγόρα και του Πάπα Παύλου του 6ου , που συναντήθηκαν στα Ιεροσόλυμα, ήρθησαν τα αναθέματα μεταξύ των Εκκλησιών» εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Μιλτιάδης Κωνσταντίνου.

Σύμφωνα με τον ίδιο, κανείς διάλογος δεν μπορεί να ευοδωθεί μεταξύ των Εκκλησιών, αν δεν υπάρχει μια προσέγγιση, με τα όποια σκαμπανεβάσματά της. «Αφετηρία της συμπροσευχής είναι η διαπίστωση κοινών πραγμάτων, ακόμη και αν διατυπώνονται διαφορετικά» τονίζει.

Αναφορικά δε με την πορεία του διαλόγου μεταξύ των Εκκλησιών, τη χαρακτηρίζει επίπονη διαδικασία και σχολιάζει ότι άλλοτε προχωρά με πιο μεγάλα βήματα και άλλοτε με μικρότερα ή με πισωγυρίσματα.

Οι χριστιανικές κοινότητες της Θεσσαλονίκης

Η διοργάνωση της συμπροσευχής δεν ανήκει συγκεκριμένα σε κάποιο επίσημο θεσμοθετημένο φορέα, γίνεται όμως με πρωτοβουλία της ενορίας των Καθολικών στη Θεσσαλονίκη και σε συνεργασία με μέλη των χριστιανικών κοινοτήτων της πόλης.

Και όσο και αν τα απόλυτα ποσοστά κάθε ομολογίας δεν φαίνεται κατʼ αρχήν να έχουν σημασία, αποκαλύπτουν ενδεχομένως κάποια στοιχεία για τον πληθυσμό της πόλης.

«Εκ των πραγμάτων οι ορθόδοξοι χριστιανοί είναι οι περισσότεροι στη Θεσσαλονίκη, συνεπώς συμμετέχουν αντίστοιχα και στη συμπροσευχή. Από τις υπόλοιπες ομολογίες οι προτεστάντες είναι οι πιο πολυπληθείς» τονίζει ο επίκουρος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, Χαράλαμπος Ατματζίδης, ο οποίος θα μιλήσει στη φετινή εκδήλωση.

Σε ό,τι αφορά την παρουσία του ρωμαιοκαθολικού στοιχείου στη Θεσσαλονίκη, εκτιμάται ότι είναι μικρότερη από εκείνη των προτεσταντών, ωστόσο η έδρα της Καθολικής Εκκλησίας στη Θεσσαλονίκη εξυπηρετεί ολόκληρη τη βόρεια Ελλάδα. Αύξηση, εξάλλου, του πληθυσμού των ρωμαιοκαθολικών παρατηρείται και στην Αθήνα λόγω της έλευσης μεταναστών από τις Φιλιππίνες, την Πολωνία και την Κροατία.

Ως προς τους Αρμένιους, είναι Έλληνες που βρίσκονται εδώ και πολλά χρόνια στη Θεσσαλονίκη, αλλά και μετανάστες που έφτασαν στην περιοχή μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.

Οι πολέμιοι της συμπροσευχής

Όπως, όμως, και άλλες μορφές συλλογικής δράσης, έτσι και η οικουμενική βραδιά συμπροσευχής έχει δεχτεί κριτική από μεμονωμένα άτομα και από διάφορους κύκλους που προβάλλουν ενστάσεις ως προς τον οικουμενικό της χαρακτήρα.

«Κάθε τέτοια εκδήλωση συναντά και αρνητικές τοποθετήσεις μερικών ανθρώπων, κάτι που δεν είναι ούτε αθέμιτο ούτε μη αποδεκτό» σχολιάζει ο κ. Ατματζίδης.