Η σωστή διατροφή και η σωματική άσκηση επηρεάζουν την ψυχική υγεία και δρουν αποτρεπτικά στην εμφάνιση και εξέλιξη της κατάθλιψης και της διπολικής διαταραχής.
«Η φυσική κατάσταση, το σωματικό βάρος και η ψυχική υγεία έχουν άμεση σύνδεση», εξηγεί ο ψυχολόγος, Γιάννης Μάλλιαρης, ιδρυτής της Ελληνικής Διπολικής Οργάνωσης.
Τροφές πλούσιες σε ω3 λιπαρά οξέα, τριπτοφάνη, βιταμίνες Β και C και ιχνοστοιχεία επηρεάζουν την ψυχική υγεία. Λιπαρά ψάρια, ιχθυέλαια, λαχανικά, φρούτα και γαλακτοκομικά συγκαταλέγονται στα τρόφιμα που είναι αναγκαίο να εντάσσουν όλοι στη διατροφή τους. «Σημαντική είναι και η ποιότητα της διατροφής, δηλαδή η λήψη μικρών και συχνών γευμάτων που οδηγούν στη μείωση των μεταγευματικών υπογλυκαιμιών, οι οποίες αλλάζουν τη διάθεση και τη συμπεριφορά του ανθρώπου», επισημαίνει η διατροφολόγος, Ειρήνη Μάνθου, συνεργάτιδα της Ελληνικής Διπολικής Οργάνωσης.
Η σχέση της διατροφής με την ψυχική υγεία είναι αμφίδρομη, καθώς είναι γεγονός ότι και η κακή ψυχική υγεία επηρεάζει τη διατροφική συμπεριφορά, καθώς έχει παρατηρηθεί σε περιόδους κατάθλιψης ή διπολικής διαταραχής η υιοθέτηση κακών διατροφικών συνηθειών.
Όπως προσθέτει η κ. Μάνθου, στην καλή ψυχική υγεία συντελεί και η σωματική άσκηση, μέσω της οποίας παράγονται ενδορφίνες, που μπορούν να αποτρέψουν την κατάθλιψη, αλλά και η διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους. «Οι υπέρβαροι αντιμετωπίζουν συχνότερα κατάθλιψη», διευκρινίζει ο κ. Μάλλιαρης.
Εφορμώντας από τη σύνδεση ψυχικής υγείας με τη σωματική άσκηση και τη διατροφή, η Ελληνική Διπολική Οργάνωση διοργανώνει εβδομάδα δωρεάν εξετάσεων συναισθηματικής και σωματικής κατάστασης μέχρι την ερχόμενη Παρασκευή. Οι εξετάσεις θα προσφέρονται εντελώς δωρεάν από εθελοντές ψυχολόγους και διατροφολόγους της ΕΔΟ, κατόπιν τηλεφωνικού ραντεβού (210-8815970).
Συγκεκριμένα θα εξεταστούν η διάθεση και άλλα στοιχεία της παρούσας ψυχικής κατάστασης των ενδιαφερομένων με έγκυρες ψυχομετρικές μεθόδους, καθώς και οι παράμετροι της σωματικής κατάστασης που υποδεικνύουν κίνδυνο μεταβολικού συνδρόμου (διαβήτη, καρδιακών νοσημάτων και εγκεφαλικών).
Η Ελληνική Διπολική Οργάνωση είναι η πρώτη Μη Κυβερνητική Οργάνωση που δραστηριοποιείται στους τομείς της διπολικής διαταραχής και της κατάθλιψης στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε το 2008 από τον ψυχολόγο Γιάννη Μάλλιαρη στη μνήμη του πατέρα του Γεώργιου, που ήταν διπολικός ασθενής. Αποστολή της είναι η ενδυνάμωση του διπολικού ασθενή και η προαγωγή της διπολικής και συναισθηματικής υγείας μέσα από προγράμματα στήριξης και ενημέρωσης για την έγκαιρη διάγνωση της ασθένειας.
Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα υπάρχουν 100.000 διπολικοί ασθενείς και 600.000 ασθενείς με καταθλιπτικές διαταραχές. Η ΕΔΟ, που δεν λαμβάνει καμία κρατική χρηματοδότηση, συνεργάζεται με ιδιώτες και προσφέρει πλήρες κλινικό πρόγραμμα για ασθενείς με διπολικές και καταθλιπτικές διαταραχές.
Η διπολική διαταραχή ή μανιοκατάθλιψη είναι μια από τις πιο σοβαρές ψυχικές παθήσεις της διάθεσης. Η ασθένεια χαρακτηρίζεται από επεισόδια μανίας και κατάθλιψης, καθώς και πολλές φορές από ψυχωτικά συμπτώματα. Ακόμα και όταν ο ασθενής είναι εκτός «επεισοδίου», το κυρίαρχο σύμπτωμα είναι η κατάθλιψη με σημαντικές διακυμάνσεις στη διάθεση κατά διαστήματα. Η πορεία της ασθένειας χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια με περιόδους ανάκαμψης.
Τα αίτια της διπολικής διαταραχής παραμένουν άγνωστα, αλλά τα περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει μεγάλο ποσοστό κληρονομικότητας. Παρʼ όλα αυτά η εκδήλωση και η πορεία της ασθένειας επηρεάζεται έντονα από ψυχοκοινωνικούς παράγοντες, όπως στρεσογόνα γεγονότα, αλλά και τον τρόπο ζωής του κάθε ασθενή.
Ρόλο στην εξέλιξη της ασθένειας φαίνεται ότι διαδραματίζει και η οικονομική κρίση. «Οι ασθενείς με διπολική διαταραχή εμφανίζουν τον κίνδυνο περισσότερων επεισοδίων μανίας και κατάθλιψης, εξαιτίας της στρεσογόνας οικονομικής κρίσης. Επίσης, η δυσμενής οικονομική κατάσταση πολλών ασθενών οδηγεί στο να μειώσουν τη λήψη φαρμάκων και τις επισκέψεις στους ψυχολόγους, γεγονός που οδηγεί την επιδείνωση της ασθένειας», εξηγεί ο κ. Μάλλιαρης.
Αν και ακόμα δεν υπάρχει τρόπος πλήρους θεραπείας, τα καλύτερα αποτελέσματα φέρνουν ψυχοφαρμακευτικές αγωγές με σταθεροποιητές διάθεσης και αντιεπιληπτικά σε συνδυασμό με σύγχρονες ψυχοθεραπευτικές μεθόδους.
Μαρία Κουζινοπούλου
