|
| | | |
Τα "κρυμμένα παιδιά" του Ολοκαυτώματος κέρδισαν τη ζωή και έχασαν την παιδική τους ηλικία
Τρίκαλα - (Ανταπόκριση Απόστολος Ζώης)
Πέντε μικρά Εβραιόπουλα στην Ελλάδα της Γερμανικής Κατοχής που
σώθηκαν από το θάνατο από οικογένειες Χριστιανών, πέντε ''κρυμμένα
παιδιά'' που έζησαν μέσα στην απόλυτη σιωπή, αφηγούνται τις ιστορίες
τους. Ιστορίες τρόμου κι αγωνίας αλλά και στιγμές παιδικής ανεμελιάς
μέσα στην αγκαλιά των ξένων. Στοργικές φωλιές, κρυφοί παράδεισοι
μακριά από τη φρίκη του Ολοκαυτώματος. Πέντε παιδιά που μεγάλωσαν
απότομα. Η Ροζίνα, ο Σήφης, η Ευτυχία, η Σέλλυ και ο Μάριος πέρασαν τη
ζωή τους κουβαλώντας πάντα μαζί τη μνήμη χιλιάδων παιδιών: εκείνων που
δεν πρόλαβαν ποτέ να μεγαλώσουν. Την πορεία της ζωής τους καταγράφει ο
σκηνοθέτης Βασίλης Λουλές στο ντοκιμαντέρ "Φιλιά εις τα παιδιά".
Το ντοκιμαντέρ παρακολουθεί αυτά τα πρόσωπα από την παιδική ηλικία
μέχρι σήμερα, φέρνοντας στο φως πολύτιμα προσωπικά τους
ντοκουμέντα-ένα παιδικό ημερολόγιο, φωτογραφίες και οικογενειακά
φιλμάκια- τεκμήρια μιας ολόκληρης εποχής.
Παράλληλα, σκιαγραφείται η ζωή των εβραϊκών κοινοτήτων της Ελλάδας
πριν από τον Πόλεμο και αποκαλύπτονται σπάνιες εικόνες της κατεχόμενης
Αθήνας και Θεσσαλονίκης, μέσα από κινηματογραφικά αρχεία,
ερασιτεχνικές ταινίες Γερμανών στρατιωτών και παράνομες λήψεις Ελλήνων
πατριωτών.
Τα γυρίσματα έγιναν στο χρονικό διάστημα από 2007-2009 στην Αθήνα,
τη Θεσσαλονίκη, τα Ιωάννινα, τα Χανιά και στο ’ουσβιτς της Πολωνίας. Η
έρευνα για την ταινία ξεκίνησε με αφορμή την περιοδική έκθεση
μαρτυριών και ντοκουμέντων "Κρυμμένα Παιδιά στην Ελλάδα της Κατοχής"
του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος, που παρουσιάστηκε το 2003 και
διερεύνησε το θέμα των κρυμμένων εβραιόπαιδων της Κατοχής, μέσα από
δεκαέξι πραγματικές ιστορίες παιδιών από την Ελλάδα.
Η παραγωγή έγινε με τη συνεργασία, υποστήριξη και οικονομική
ενίσχυση αρκετών φορέων, Μουσείων και Ιδρυμάτων της Ελλάδας και του
εξωτερικού.
Η ταινία θα βγει σε κινηματογραφική διανομή στην Αθήνα από τις 7
Φεβρουαρίου και στη Θεσσαλονίκη από τις 17 Φεβρουαρίου, ενώ θα
μεταδοθεί και από την ΕΡΤ εντός του 2013.
Ο Βασίλης Λουλές, σπούδασε Ηλεκτρολόγος Μηχανικός στο Εθνικό
Μετσόβειο Πολυτεχνείο και Κινηματογράφο στη Σχολή Χατζίκου.
Συνεργάστηκε με την ΕΡΤ ως Συντονιστής στο πρόγραμμα ταινιών μικρού
μήκους "μικροφίλμ" και με το Κινηματογραφικό Αρχείο του Υπουργείου
Εξωτερικών στην ταξινόμηση παλαιών κινηματογραφικών επικαίρων.
Οι μικρού μήκους ταινίες του τιμήθηκαν με βραβεία, έλαβαν μέρος σε
πολλά φεστιβάλ του εξωτερικού, μεταδόθηκαν από ξένα και ελληνικά
τηλεοπτικά κανάλια και συμπεριλήφθηκαν σε ελληνικά και διεθνή
αφιερώματα. Το ντοκιμαντέρ "Φιλιά εις τα παιδιά" τιμήθηκε με 8 βραβεία
σε κινηματογραφικά φεστιβάλ.
Την περασμένη Δευτέρα, η ταινία προβλήθηκε στα Τρίκαλα, τόπο
καταγωγής του σκηνοθέτη, στο Δημοτικό Κινηματοθέατρο σε μια ασφυκτικά
γεμάτη αίθουσα.
"Τα παιδιά αυτά κέρδισαν τη ζωή τους κι έχασαν την παιδική τους
ηλικία. Μεγάλωσαν απότομα. Έζησαν μέσα στην απόλυτη σιωπή, έζησαν
ιστορίες τρόμου κι αγωνίας. Από την άλλη πλευρά, όμως, προστατευμένα
μέσα στην αγκαλιά των ξένων έζησαν και στιγμές παιδικής ανεμελιάς.
Αυτοί οι ξένοι άνθρωποι, που τα έκρυψαν με κίνδυνο της ζωή τους,
στάθηκαν στοργικές φωλιές, κρυφοί παράδεισοι που κράτησαν αυτά τα
παιδιά μακριά από τη φρίκη του Ολοκαυτώματος" δηλώνει ο
Βασίλης Λουλές.
Το "τίμημα" βέβαια της σωτηρίας αυτών των παιδιών είναι ότι πέρασαν
όλη τους τη ζωή κουβαλώντας πάντα μαζί τη μνήμη χιλιάδων παιδιών.
Εκείνων που δεν πρόλαβαν ποτέ να μεγαλώσουν, συμπληρώνει.
Είναι τα παιδιά πάντα ο εύκολος στόχος; Ναι, απαντά ο σκηνοθέτης
και προσθέτει: "Είναι όχι μόνο εύκολος στόχος αλλά και
αποτελεσματικός: ξέρεις ότι αν χτυπήσεις εκεί, θα κάμψεις το ηθικό του
αντιπάλου, θα τον κάνεις να λυγίσει. Γι' αυτόν τον λόγο όλοι οι
αντίπαλοι χτυπάνε στα παιδιά, παρά τα κροκοδείλια δάκρυα που χύνουν
και τις ευαισθησίες περί παιδικών δικαιωμάτων που επικαλούνται".
Ο Βασίλες Λουλές δεν ήθελε να κάνει μία ακόμη ιστορία για το
Ολοκαύτωμα, αλλά μία ιστορία που να εκτυλίσσεται στη "σκιά" του
Ολοκαυτώματος: "μία ταινία για τον διωγμό των Ελλήνων Εβραίων και την
Κατοχή, για τη γενναιότητα των ανθρώπων -των «αλλόθρησκων» Χριστιανών-
που έσωσαν ζωές με κίνδυνο της δικής τους, αλλά, πάνω από όλα, μία
ταινία για τα παιδικά μάτια που κοιτούν τον κόσμο άλλοτε με τρόμο κι
απορία, κι άλλοτε με ανεμελιά κι ελαφρότητα" όπως χαρακτηριστικά λέει.
Μία άλλη δυσκολία που συνάντησε ήταν το πώς θα κάνει τους πέντε
"πρωταγωνιστές", τα πέντε παιδιά του τότε, να μιλήσουν με τρόπο άμεσο,
βιωματικό και εξομολογητικό. Πώς δηλαδή θα μπορούσν να μπουν ξανά στο
πετσί του παιδιού που υπήρξαν κάποτε, χωρίς να αναμασήσουν μία ιστορία
που λέει ο καθένας μας όταν αφηγείται τη ζωή του. "Ξέρετε-
διευκρινίζει -όλοι μας το κάνουμε αυτό: μιλάμε για τα παιδικά μας
χρόνια και, ασυνείδητα ίσως, τροποποιούμε τα γεγονότα και τα
συναισθήματα (υποβαθμίζουμε τα άσχημα στοιχεία μας, προβάλλουμε τα
καλά, δραματοποιούμε καταστάσεις ώστε να τονίσουμε τη δική μας
παρουσία και αντοχή, εξωραΐζουμε καταστάσεις κτλ)".
Για να πετύχει λοιπόν αυτή την άμεση μαρτυρία, για να μιλήσει το
«παιδί τού τότε» κι όχι ο ηλικιωμένος του σήμερα, χρειάστηκε να
χρησιμοποιήσει τεχνικές και μεθόδους ψυχανάλυσης. "Το αποτέλεσμα-
ευτυχώς- είναι μάλλον πετυχημένο, αν κρίνω, από τα σχόλια των θεατών
του ντοκιμαντέρ" σημειώνει ο κ. Λουλές.
Την περίοδο της κινηματογραφικής προβολής της ταινίας στην Αθήνα θα
οργανωθεί μια συζήτηση με θέμα "Το Ολοκαύτωμα στην Εκπαίδευση - Ο
εκπαιδευτικός χαρακτήρας του ντοκιμαντέρ Φιλιά εις τα παιδιά", με
αποδέκτες κυρίως εκπαιδευτικούς. Ιδιαίτερα ευχάριστο πάντως, αναφέρει
ο κ. Λουλές, είναι ότι την ταινία την έχουν ζητήσειαπό πανεπιστήμια
και σχολεία, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχουν κανονιστεί ήδη
προβολές σε πόλεις, μέσω Κινηματογραφικών Λεσχών, Δημοτικών
κινηματογράφων και Πανεπιστημιακών Σχολών.
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
|
|
|
|