Ο πρωινός βήχας των καπνιστών πρέπει να θεωρείται πλέον νόσος υποστηρίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, καθώς διαπιστώνεται δραματική αύξηση της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ) μεταξύ των καπνιστών. Η ΧΑΠ από 5η κυριότερη αιτία θανάτου το 2002 σήμερα έχει περάσει στην 4η θέση ενώ εκτιμήσεις δείχνουν ότι θα γίνει η 3η αιτία ως το 2020.

"Ο "βιασμός" του περιβάλλοντος από τον άνθρωπο και η αλόγιστη εκμετάλλευση της φύσης σε συνδυασμό με το κάπνισμα ευθύνονται για την εκτόξευση των Χρόνιων Αποφρακτικών Πνευμονοπαθειών. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι πάνω από 340 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από ΧΑΠ παγκοσμίως και ότι χάνονται ετησίως περίπου 30 εκατομμύρια εργάσιμες ημέρες. Το 2020 θα αποτελεί το τρίτο μεγαλύτερο πρόβλημα υγείας παγκοσμίως. Εκτιμάται ότι πάνω από 500.000 Έλληνες πάσχουν από ΧΑΠ. Η πρόληψη μέσω της έγκαιρης διάγνωσης μιας τέτοιας πάθησης αποτελεί τον κύριο στόχο παγκόσμια και μπορεί να επιτευχθεί μέσω μιας απλούστατης εξέτασης, της σπιρομέτρησης. Με την σπιρομέτρηση, με ένα απλό φύσημα είναι δυνατό να διαγνωσθεί το πρόβλημα σε πρώιμα στάδια" επισημαίνει με αφορμή τις  εκδηλώσεις της Παγκόσμιας Ημέρας Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας, ο καθηγητής πνευμονολογίας – φυματιολογίας και διευθυντής της Πνευμονολογικής – Φυματιολογικής Κλινικής του νοσοκομείου "Παπανικολάου" Κωνσταντίνος Ζαρογουλίδης

Στην Ελλάδα η ΧΑΠ πλήττει το 8-10% των καπνιστών και ένα ποσοστό μικρότερο του 8% των καπνιστριών, ανέφερε  η καθηγήτρια πνευμονολογίας στο ΑΠΘ και διευθύντρια της Μονάδας Αναπνευστικής Ανεπάρκειας του νοσοκομείου "Παπανικολάου", Παρασκευή Αργυροπούλου-Πατάκα. Με δεδομένο ότι στη χώρα μας καπνίζει το 40% των ανδρών και το 30% των γυναικών μέσης ηλικίας, ο αριθμός των ατόμων που παρουσιάζουν διάφορες μορφές και σε διάφορα στάδια ΧΑΠ υπολογίζεται στις 500.000.

“Από αυτούς που πάσχουν από ΧΑΠ το 90% είναι καπνιστές και το υπόλοιπο είναι άνθρωποι που ζουν ή εργάζονται σε περιοχές με ρύπους, είτε είναι γυναίκες που ζουν ανάμεσα σε καπνιστές ή κάνουν δουλειές με καύση βιομάζας. Πχ στην Ινδία πολλές γυναίκες μαγειρεύουν καίγοντας κοπριά ζώων με αποτέλεσμα να παράγονται ρύποι” συνέχισε η κ. Αργυροπούλου Πατάκα επισημαίνοντας ότι και η αύξηση των ατμοσφαιρικών ρύπων ενοχοποιείται για τη ΧΑΠ. Παράλληλα ανέφερε ότι στις γυναίκες η ΧΑΠ εμφανίζεται μετά από 20 χρόνια καπνίσματος ενώ αν εμφανιστεί νωρίτερα θα οφείλεται είτε σε γενετικούς παράγοντες είτε σε έλλειψη ενός ενζύμου.

Η ΧΑΠ δεν είναι μία ασθένεια, αλλά ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις χρόνιες πνευμονικές παθήσεις που περιορίζουν τη ροή του αέρα μέσα στους πνεύμονες. Οι πιο γνωστοί όροι «χρόνια βρογχίτιδα» και «εμφύσημα» δεν χρησιμοποιούνται πια και οι καταστάσεις αυτές περιλαμβάνονται στη γενική διάγνωση της ΧΑΠ. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν τη δύσπνοια ή την ανάγκη για αέρα, την υπερβολική παραγωγή πτυέλων και το χρόνιο βήχα.

Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της ΧΑΠ είναι το κάπνισμα, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η ρύπανση του αέρα στους εσωτερικούς χώρους, οι επαγγελματικές σκόνες και τα χημικά.

Η ΧΑΠ αναπτύσσεται αργά γι αυτό και διαγιγνώσκεται πιο συχνά σε άτομα άνω των 40 ετών. Από τη στιγμή που θα διαγνωστεί θα πρέπει ο πάσχων να εκπαιδευτεί στη διαχείριση της ασθένειας η οποία περιλαμβάνει την παρακολούθηση, τη μείωση ή την εξάλειψη των παραγόντων κινδύνου, τη σταθεροποίηση και τη διαχείριση των εξάρσεων.

Η σπιρομέτρση πρέπει να γίνει όταν: κάποιος καπνίζει ή υπήρξε καπνιστής στο παρελθόν, υπάρχει έντονος βήχας, κόβεται η ανάσα στο γρήγορο περπάτημα, υπάρχει συριγμός (σφύριγμα κατά την αναπνοή) και η ηλικία είναι άνω των 40 ετών

Επειδή η πρώτη αιτία για την Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια είναι το κάπνισμα, η διακοπή του καπνίσματος πρέπει να είναι η μόνη επιλογή του κάθε καπνιστή. Επί πλέον η πρόληψη των συνεπειών από τη χρήση του καπνού απαιτεί προγράμματα Αγωγής Υγείας που θα βοηθήσουν τα άτομα στις επιλογές τους. Η αυστηρότερη τήρηση της νομοθεσίας ως προς τον καπνό, την υγιεινή και την ασφάλεια στους χώρους εργασίας αλλά και την ατμοσφαιρική ρύπανση θεωρούνται επίσης προληπτικά μέτρα.