Ο ιός Ebola ανήκει στο γένος ebolavirus, της οικογένειας των filoviridae. Θεωρείται παθογόνο επιπέδου κινδύνου 4, καθώς έχει ποσοστά θνησιμότητας που ανέρχονται στο 90% και θεωρείται επίσημα βιολογικό όπλο. Ο ιός αυτός μεταδίδεται μέσω επαφής με μολυσμένο αίμα, σωματικά υγρά και αντικείμενα. Σύμφωνα με κάποιες πειραματικές μελέτες, ο ιός μεταδόθηκε από πιθήκους σε χοίρους που βρίσκονταν σε κοντινή απόσταση στην αίθουσα του εργαστηρίου, καθιστώντας πιθανή τη μετάδοση του ιού μέσω του αέρα, αλλά σε κοντινή απόσταση. Ωστόσο, μέχρι και σήμερα, η επιστημονική κοινότητα δεν έχει τεκμηριώσει την αερογενή μετάδοση του ιού.

Η νόσος του Ebola πρόκειται για αιμορραγικό πυρετό, που ξεκινά με συμπτώματα γρίπης, όπως πυρετός, μυαλγία και κεφαλαλγία και εξελίσσεται με εμφάνιση αιματέμεσης και αιματηρών διαρροιών, καθώς και αιμορραγιών από τη στοματική και ρινική κοιλότητα. Επίσης, είναι πολύ πιθανή και η εμφάνιση του χαρακτηριστικού αιμορραγικού εξανθήματος σε διάφορες περιοχές του σώματος, ενώ τελικώς ο ασθενής καταλήγει από υπο-ογκαιμική καταπληξία ή πολυοργανική ανεπάρκεια, εντός 2 έως 21 ημερών από τη μόλυνση. Φυσική δεξαμενή του ιού θεωρούνται οι νυχτερίδες φρούτων.

Το πρώτο περιστατικό αυτής της λοίμωξης καταγράφηκε στις 27 Ιουνίου του 1976, στην περιοχή Nzara του Νοτίου Σουδάν, και επρόκειτο για έναν αποθηκάριο που εργάζονταν σε εργοστάσιο βαμβακιού. Σε αυτήν την πρώτη επιδημία, σημειώθηκαν 284 περιστατικά, εκ των οποίων τα 151 κατέληξαν. Η δεύτερη και πιο διάσημη επιδημία, χάριν της οποίας ο ιός απέκτησε και το όνομά του, σημειώθηκε στο χωριό Yambuku, του Zair, δηλαδή της γνωστής ως Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό. Πρώτο θύμα της επιδημίας αυτής, ήταν ο διευθυντής του σχολείου, Mabalo Lokela, που είχε επισκεφτεί τον ποταμό Ebola, έναν ποταμό κοντά στο χωριό αυτό, το χρονικό διάστημα από 12 έως 22 Αυγούστου. Ο Mabalo διαγνώσθηκε λανθασμένα με ελονοσία και κατέληξε 14 ημέρες μετά. Λίγες ημέρες αργότερα, όσοι είχαν έρθει σε επαφή με τον Mabalo, εμφάνισαν παρόμοια συμπτώματα και αργότερα πέθαναν. Ο θάνατός τους σκόρπισε τον πανικό με αποτέλεσμα η ευρύτερη περιοχή να τεθεί υπό καθεστώς καραντίνας, ενώ παράλληλα στο χώρο, μετέβησαν επιστήμονες από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.

Αρχικά, η επιστημονική ομάδα που ήρθε σε επαφή για πρώτη φορά με τον ιό, πρότεινε για τον ιό την ονομασία του χωριού, Yambuku. Ωστόσο, το όνομα αυτό τελικά δεν δόθηκε, προκειμένου να μη στιγματίσουν το χωριό. Κατόπιν, πρότειναν να δώσουν στον ιό το όνομα του ποταμού Κονγκό, λόγω της εμφάνισής του στην ευρύτερη περιοχή. Κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε πιθανή σύγχυση με έναν άλλο γνωστό αιμορραγικό ιό, τον Ιό Κριμαίας-Κονγκό. Έτσι, η επιστημονική ομάδα, διερεύνησε τον χάρτη και αποφάσισε να ονομάσει τον ιό, με την ονομασία του πιο κοντινού ποταμού στο χωριό Yambuku, τον ποταμό Ebola, που στην τοπική διάλεκτο Lingala, σημαίνει «μαύρος ποταμός». Η ονομασία αυτή, ήταν αρκετά δυσοίωνη και η επιστημονική ομάδα θεώρησε πως ταίριαζε με τα μεγάλα ποσοστά θνησιμότητας του ιού αυτού.

Έκτοτε καταγράφηκαν πολλά κρούσματα επιδημίας αυτού του ιού όπως: το 1995 στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, που τα ύποπτα περιστατικά ήταν 315 ενώ οι θάνατοι ανέρχονταν στους 254, το 2000 στην Uganda, όπου τα ύποπτα περιστατικά ήταν 425 και οι θάνατοι 224, το 2003 στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όπου και καταγράφηκε το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας, της τάξεως του 90%, το 2007 στην περιοχή Kampungu και το 2012 στη Δυτική Uganda. Πρόσφατα, το Μάρτιο του 2014, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, αναφέρθηκε σε μία μείζων επιδημία στην περιοχή της Guinea, με πρώτο περιστατικό ένα παιδί 2 ετών που είχε καταλήξει ήδη από τον Δεκέμβριο του 2013. Αργότερα, η επιδημία εξαπλώθηκε στη Λιβερία και στη Sierra Leone, ενώ στις 8 Αυγούστου, η επιδημία έλαβε διεθνείς διαστάσεις. Κατά τα τέλη του Αυγούστου, υπήρξαν τα πρώτα περιστατικά στη Νιγηρία και στη Σενεγάλη, ενώ το πρώτο επιβεβαιωμένο περιστατικό στις Η.Π.Α σημειώθηκε στις 30/9. Πριν από 2 μέρες επιβεβαιώθηκε και το πρώτο κρούσμα στο Mali, ενώ μέχρι και τις 22/10  καταγράφηκαν 9.964 κρούσματα, και 4.881 θάνατοι, νούμερα που κατατάσσουν αυτήν την επιδημία ως το μεγαλύτερο ξέσπασμα του ιού Ebola και καθιστούν τη δημόσια υγεία της διεθνούς κοινότητας σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.

Σύμφωνα με ισχυρισμούς του Υπουργείου Υγείας της Ρωσίας, παρασκευάσθηκε εμβόλιο για τον ιό Ebola και Marburg, με την ονομασία Triazoferin, το οποίο αναμένεται να διατεθεί για κλινικές μελέτες στη Δυτική Αφρική, κατά τις αρχές του 2015.