Σε ένα εικονικό σούπερ μάρκετ μπορεί να γίνεται πλέον η εξέταση ηλικιωμένων ατόμων για τον εντοπισμό ήπιας νοητικής διαταραχής, χάρη σε μία εφαρμογή που σχεδιάστηκε στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος Εν-ΝΟΗΣHΣ "Σύστημα Διάχυτης Νοημοσύνης για την Πρόγνωση, Διάγνωση, Παρακολούθηση και Ενδυνάμωση ασθενών με Νοητικές Διαταραχές", με επιστημονικά υπεύθυνη την καθηγήτρια του Τμήματος Ιατρικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης , Μάγδα Τσολάκη. 
   Πρόκειται για την πρώτη έρευνα παγκοσμίως, όπου μία εφαρμογή εικονικής πραγματικότητας χρησιμοποιήθηκε μόνη της, επιτυχώς, για τον εντοπισμό της ήπιας νοητικής διαταραχής, μέσα από ένα ευχάριστο παιχνίδι εικονικής πραγματικότητας, βασισμένο σε μια καθημερινή δραστηριότητα.

   Το λογισμικό της μελέτης, η οποία δημοσιεύτηκε τον περασμένο Νοέμβριο στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Alzheimer's Disease, σχεδιάστηκε από το Ινστιτούτο Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΙΠΤΗΛ) σε συνεργασία με τον Τομέα Νευροεπιστημών του ΑΠΘ και την Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών.

   Ο στόχος του προγράμματος είναι να αξιολογηθούν τα οφέλη που μπορούν να προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες σε άτομα που πάσχουν από νοητικές διαταραχές και κυρίως σε ασθενείς με ήπια νοητική διαταραχή (ΗΝΔ), που αποτελεί συχνά προπομπό της νόσου Alzheimer.

   Όπως ανέφερε  ο επιστημονικός συνεργάτης του προγράμματος, ψυχολόγος Στέλιος Ζυγούρης, η συγκεκριμένη έρευνα είναι η πρώτη παγκοσμίως, όπου μία εφαρμογή εικονικής πραγματικότητας μπορεί επιτυχώς να χρησιμοποιηθεί από μόνη της για τον εντοπισμό της ήπιας νοητικής διαταραχής.

   "Μία τέτοια εξέλιξη είναι πολύ σημαντική, καθώς πλέον δίνεται η δυνατότητα στους ηλικιωμένους να εξετάζονται προληπτικά μέσα από ένα ευχάριστο παιχνίδι, αποφεύγοντας την κόπωση που μπορεί να προκαλέσει μία κλασική νευροψυχολογική εξέταση. Η εφαρμογή, εκτός από τον εντοπισμό των ήπιων νοητικών διαταραχών, αποσκοπεί στη νοητική ενδυνάμωση και σας δίνει τη δυνατότητα εξάσκησης της μνήμης, καθώς και άλλων σημαντικών νοητικών λειτουργιών (εκτελεστική λειτουργία, προσοχή, οπτικοχωρικές ικανότητες, μαθηματική ικανότητα). Στο πλαίσιο της άσκησης, ο χρήστης της εφαρμογής καλείται να αγοράσει συγκεκριμένα προϊόντα σε συγκεκριμένες ποσότητες καθώς περιηγείται σε ένα τρισδιάστατο σουπερμάρκετ. Η άσκηση διαθέτει τέσσερα επίπεδα δυσκολίας από τα οποία μπορεί να γίνει επιλέγει ο χρήστης" εξηγεί ο κ. Ζυγούρης.

   Στην έρευνα συμμετείχαν 55 άτομα, 21 υγιείς ηλικιωμένοι και 34 ασθενείς με ΗΝΔ, ηλικίας 57-84 ετών, με μέσο όρο ηλικίας τα 68,89 έτη. Όλοι οι συμμετέχοντες ήταν άτομα που επισκέπτονταν τα κέντρα ημέρας της Ελληνικής Εταιρείας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών.

   Στο πλαίσιο της έρευνας, οι ηλικιωμένοι, με τη στήριξη ψυχολόγου, χειρίστηκαν την εφαρμογή. Χρησιμοποιήθηκαν tablet pc με οθόνη αφής ώστε ο χειρισμός να είναι εύκολος, ακόμα και για άτομα χωρίς γνώσεις υπολογιστών. Η ανταπόκριση των συμμετεχόντων ήταν πολύ θετική. Όλοι μπόρεσαν να χειριστούν την εφαρμογή ανεξαρτήτως ηλικίας, μορφωτικού επιπέδου και έλλειψης γνώσης υπολογιστών. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες χαρακτήρισαν τη διαδικασία ευχάριστη και δήλωσαν ότι προτιμούν την εξέταση με το εικονικό σούπερ μάρκετ από την εξέταση με κλασικές νευροψυχολογικές δοκιμασίες/τεστ μνήμης.

   Από την έρευνα προέκυψε, ότι η επίδοση στο εικονικό σούπερ μάρκετ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο εντοπισμού της ήπιας νοητικής διαταραχής. Η διακριτική ικανότητα του εικονικού σούπερ μάρκετ κυμαίνεται στο 87,30% (ευαισθησία 82,35% & ειδικότητα 95,24%), δηλαδή στα ίδια επίπεδα με τη διακριτική ικανότητα καταξιωμένων νευροψυχολογικών δοκιμασιών εντοπισμού της ήπιας νοητικής διαταραχής.

   Ήδη, βρίσκεται σε εξέλιξη νέα έρευνα, με σκοπό τον εντοπισμό της ήπιας νοητικής διαταραχής σε άτομα που χρησιμοποιούν το εικονικό σούπερ μάρκετ στο σπίτι τους. Ο στόχος είναι να γίνει η προληπτική εξέταση ακόμα πιο εύκολη. Επιθυμία των ερευνητών είναι οι ηλικιωμένοι να μπορούν να έχουν μια πρώτη ένδειξη για πιθανά σημάδια νοητικής διαταραχής, χωρίς να χρειάζεται να βγουν από το σπίτι τους και να πάνε σε κάποιο νοσοκομείο ή κέντρο μνήμης. Το μόνο που θα χρειάζεται να κάνουν θα είναι να παίζουν ένα ευχάριστο παιχνίδι εικονικής πραγματικότητας, όπως το εικονικό σούπερ μάρκετ.

   Με αυτό τον τρόπο, το όποιο πρόβλημα θα εντοπίζεται σε πολύ αρχικό στάδιο και ο ηλικιωμένος θα παραπέμπεται να επισκεφθεί μια υπηρεσία υγείας όπου θα μπορεί να εξεταστεί ενδελεχώς και να λάβει την κατάλληλη βοήθεια. Το εικονικό σούπερ μάρκετ διατίθεται δωρεάν για χρήση σε όσα άτομα επιθυμούν να το χρησιμοποιήσουν για εξάσκηση της μνήμης του, στην έκδοση η οποία είναι προσβάσιμη μέσω διαδικτύου.

   Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δουν το εικονικό σούπερ μάρκετ και άλλες εφαρμογές που σχεδιάστηκαν στο πλαίσιο του Εν-ΝΟΗΣΗΣ στον σύνδεσμο: http://www.alzheimer-hellas.gr/public.php?page=53