Ανησυχητικά είναι τα στοιχεία για την χρήση ναρκωτικών ουσιών στη χώρα μας και ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες, όπου παρατηρούνται αυξητικές τάσεις, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση για την Κατάσταση του Προβλήματος των Ναρκωτικών και των Οινοπνευματωδών στην Ελλάδα, που δημοσιοποιήθηκε από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής.

Ένας στους 10 εφήβους ηλικίας 15 ετών (9,6%) ανέφερε την περασμένη χρονιά ότι έχει κάνει χρήση κάνναβης έστω και μία φορά στη ζωή του.

Οι περισσότεροι έφηβοι - χρήστες κάνναβης ανέφεραν χρήση της ουσίας τον τελευταίο χρόνο πριν από την έρευνα (7,6%), ενώ οι μισοί (4,8%) είχαν κάνει χρήση τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα. Τα αγόρια ανέφεραν σε υψηλότερο ποσοστό χρήση κάνναβης, ενώ παρατηρούνται και σημαντικά υψηλότερα ποσοστά πρόσφατης χρήσης, καθώς και επανάληψης της χρήσης συγκριτικά με τα κορίτσια.

Σε γεωγραφικό επίπεδο, στις περιοχές εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης η πρόσφατη χρήση κάνναβης είναι σημαντικά χαμηλότερη.

Αύξηση παρουσιάζει επίσης, η μη ιατρική χρήση συνταγογραφούμενων φαρμάκων και η χρήση μεθαμφεταμινών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία το 2013, στην πλειονότητά τους (71,7%) οι χρήστες ανέφεραν χρήση πολλών εξαρτησιογόνων ουσιών - πολλαπλή χρήση. Εκτός των οπιοειδών, η κάνναβη (50,5%), τα συνταγογραφούμενα ψυχοδραστικά φάρμακα (κυρίως βενζοδιαζεπίνες) (51,6%) και -σε χαμηλότερο ποσοστό- η κοκαΐνη (36,3%) ήταν οι συχνότερα αναφερόμενες ουσίες χρήσης.

Η εκτίμηση του συνολικού αριθμού χρηστών ηλικίας 15 - 64 ετών με κύρια ουσία την ηρωίνη είναι 16.162, κάπως χαμηλότερη της αντίστοιχης εκτίμησης για το 2012, η οποία ήταν 20.429. Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχει μία συνέπεια στις εκτιμήσεις των τελευταίων ετών, η οποία δείχνει μία πτώση από την τιμή των 24.000 χρηστών το 2009.

Το 2013 οι είσοδοι για θεραπεία αφορούσαν στην πλειονότητά τους (69,2%) προβλήματα από τη χρήση οπιοειδών. Ως κύρια ουσία η κάνναβη αναφέρθηκε σε ποσοστό 21,5%, με την κοκαΐνη και τις άλλες ουσίες να ακολουθούν σε χαμηλότερα ποσοστά (5,1% και 4,1%, αντίστοιχα).

Σύμφωνα με την έκθεση το 2013 λειτουργούσαν στην Ελλάδα συνολικά 105 δομές θεραπείας και 44 συμβουλευτικά κέντρα για την αντιμετώπιση της ουσιοεξάρτησης. Το σύνολο των ατόμων που έλαβαν υπηρεσίες θεραπείας κατά το 2013 ανέρχεται στους 12.977, εκ των οποίων 9.973 (76,9%) βρίσκονταν σε θεραπεία φαρμακευτικής αντιμετώπισης της εξάρτησης, 2.618 (20,2%) σε «στεγνά» θεραπευτικά προγράμματα, ενώ 386 (3%) δέχτηκαν παρεμβάσεις στο πλαίσιο του σωφρονιστικού συστήματος. Όσον αφορά τα συμβουλευτικά κέντρα που λειτουργούν στο πλαίσιο των «στεγνών» θεραπευτικών προγραμμάτων, το 2013 έλαβαν υπηρεσίες συμβουλευτικής συνολικά 5.081 άτομα, εκ των οποίων ένας στους δύο απευθύνθηκε για πρώτη φορά, ενώ ένας στους τρεις προχώρησε στην κυρίως φάση θεραπείας κάποιου προγράμματος. Επίσης, κατά το 2013, κατέθεσαν αίτηση στο Κέντρο Υποδοχής, Ενημέρωσης και Προσανατολισμού του ΟΚΑΝΑ για ένταξη σε θεραπεία φαρμακευτικής αντιμετώπισης της εξάρτησης του ΟΚΑΝΑ για την Αθήνα συνολικά 533 άτομα, εκ των οποίων το 75% έκανε αίτηση για πρώτη φορά, ενώ συνολικά 516 άτομα ολοκλήρωσαν τις ομάδες προεισαγωγής και παραπέμφθηκαν σε μονάδες της Αττικής.

Το 2013 διαπιστώνεται μικρή αύξηση στο σύνολο των ατόμων που εντάχθηκαν σε κάποια θεραπευτική δομή κατά 6,3% σε σχέση με το 2012, ενώ η αύξηση αυτή φαίνεται να οφείλεται μόνο στην αύξηση των «παλαιών» θεραπευομένων κατά 19,3% σε σχέση με το 2012. Αντίθετα, παρατηρείται μείωση στις εισαγωγές κατά 16,6%, η οποία οφείλεται αποκλειστικά στη μείωση των εισαγωγών στο πρόγραμμα φαρμακευτικής αντιμετώπισης της εξάρτησης.

Η επιδημική έκρηξη της HIV λοίμωξης στους χρήστες ενέσιμων ουσιών που παρατηρήθηκε το 2011 και το 2012 φαίνεται να ανακόπτεται το 2013: μόνο το 2013 δηλώθηκαν 262 νέες περιπτώσεις HIV οροθετικών με «ενέσιμη χρήση» δηλωμένη ως την κύρια αιτία μετάδοσης, αριθμός περιπτώσεων μειωμένος κατά 52% συγκριτικά με το 2012, αλλά ανάλογος του 2011, οπότε και καταγράφηκε για πρώτη φορά η επιδημική έξαρση. Επίσης, το 2013 παρατηρήθηκε ανακοπή του ρυθμού μείωσης του αριθμού των θανάτων που σχετίζονται με τη χρήση ουσιών.

Σχεδόν 13.000 άτομα βρίσκονταν στην κυρίως θεραπευτική φάση των προγραμμάτων και 5.500 άτομα παρακολουθούν θεραπεία στη φάση των συμβουλευτικών σταθμών.

Όπως αναφέρει η Επιστημονικά Υπεύθυνη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά, Μανίνα Τερζίδου, η Ετήσια Έκθεση «αν και δημοσιεύεται -και φέτος- εν μέσω λιτότητας και περικοπών στους φορείς, παρά ταύτα εμφανίζει μηνύματα αισιοδοξίας. Ύστερα από μακρά περίοδο τεράστιων και αιφνιδιαστικών αλλαγών, το σύστημα φαίνεται να ανατάσσει τις δυνάμεις του και να βρίσκει τρόπους επιβίωσης: οι ΜΚΟ διαδραματίζουν μεγαλύτερο ρόλο, ιδιωτικά κονδύλια επιστρατεύονται για την κάλυψη αναγκών των φορέων και βέβαια, αξιοποιούνται τα ευρωπαϊκά κονδύλια σε υψηλότερο βαθμό».