Τα μπλόκα της αστυνομίας, μέρα και νύχτα, κατά μήκος των συνόρων με την Αλβανία, οι συλλήψεις λαθρέμπορων ναρκωτικών και όπλων, αλλά και οι μεγάλες ποσότητες ινδικής κάνναβης που κατάσχονται, αποτελούν πλέον υπόθεση καθημερινότητας για τις ελληνικές διωκτικές αρχές. Τις παράνομες δραστηριότητες της ελληνοαλβανικής μαφίας διευκολύνουν το ανάγλυφο του εδάφους, τα μονοπάτια στο βουνό και οι δύσβατες περιοχές των συνόρων.
Το τελευταίο διάστημα, οι έλεγχοι έχουν ενταθεί, καθώς είναι η εποχή της παραγωγής χασίς και σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από τα σύνορα, οι Αλβανοί στο χωριό Λαζαράτι έχουν δημιουργήσει απέραντες καλλιέργειες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σε κάποιες περιπτώσεις, οι κακοποιοί χρησιμοποιούν ακόμη και γαϊδουράκια, εκπαιδευμένα στους ορεινούς δρόμους, τα οποία φορτώνουν με το παράνομο εμπόρευμα για να περάσουν τα σύνορα. ’λλες φορές, μεταφέρουν με σκάφη στις ακτές της Θεσπρωτίας τα ναρκωτικά για ν' αποφύγουν τα μπλόκα της αστυνομίας κοντά στα σύνορα, απ' όπου τα παραλαμβάνουν οι συνεργάτες τους στην Ελλάδα.
Από τον Ιανουάριο μέχρι σήμερα, το τμήμα Δίωξης Ναρκωτικών στην Ηγουμενίτσα απασχόλησαν 23 σοβαρές υποθέσεις λαθρεμπορίας ναρκωτικών, συνελήφθησαν 38 άτομα- εκ των οποίων οι 19 είναι Αλβανοί και οι υπόλοιποι Έλληνες συνεργάτες τους- και κατασχέθηκαν 2 τόνοι και 200 κιλά ινδικής κάνναβης, τα οποία είχαν προορισμό την ελληνική αγορά.
Το Λαζαράτι είναι μια κωμόπολη μερικών χιλιάδων κατοίκων, που απλώνεται στις πλαγιές από το Πλατοβούνι στον αλβανικό Νότο. Απέχει 3 χλμ. από το Αργυρόκαστρο και μόλις 25 από τον ελληνικό συνοριακό σταθμό της Κακκαβιάς. Πρόκειται για μια κλειστή κοινωνία, με έντονο θρησκευτικό συναίσθημα, με τους δικούς της άγραφους νόμους και κανόνες, όπου τον πρώτο λόγο έχουν τα όπλα και δύσκολα μπορεί κάποιος να διεισδύσει.
"Όνομα βαρύ σαν την πέτρα", λέει για τον τόπο ένα δημοτικό τραγούδι, που εμπνεύστηκαν οι ίδιοι οι κάτοικοί του. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στην εθνική οδό Κακκαβιάς- Αργυροκάστρου, όπου βρίσκεται η είσοδος του χωριού, όλο το εικοσιτετράωρο υπάρχει "φυλάκιο παρακολούθησης", που ελέγχει ό,τι κινείται προς τον οικισμό. Ακόμη κι ένα περιπολικό της αστυνομίας να εμφανιστεί στην είσοδο της κωμόπολης σημαίνει συναγερμός και κινητοποιούνται άμεσα ομάδες ένοπλων. Είναι κοινό μυστικό ότι το σπίτι σχεδόν κάθε οικογένειας είναι και μια γιάφκα, με όπλα και πυρομαχικά.
Οι Λαζαρατινοί δεν δίστασαν να πυρπολήσουν πριν από 3 χρόνια το μέγαρο της Αστυνομίας στο Αργυρόκαστρο, όταν στην περιοχή τους είχαν εισβάλει ειδικές δυνάμεις και σκότωσαν έναν καταζητούμενο κακοποιό.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που έστησαν ενέδρα στην είσοδο της πόλης, για να εμποδίσουν επιχειρήσεις της αστυνομίας. Είναι φανατικοί μουσουλμάνοι, προσεύχονται δύο φορές τη μέρα στον τεκέ με τις ευλογίες του μπεκτασή "μπαμπά". Οι ίδιοι έχουν χρηματοδοτήσει την αναστήλωση των τζαμιών της περιοχής.
Μέχρι και το ΄91, για την Αλβανία το Λαζαράτι ήταν στο περιθώριο, γιατί το 1944, με δόλο, οι κάτοικοί του εγκλώβισαν ένα τάγμα παρτιζάνων στο χωριό τους και στη συνέχεια, σε συνεργασία με τους Γερμανούς, τους εκτέλεσαν οι ίδιοι.
Μάλιστα, μόλις ο Ενβέρ Χότζα δημιούργησε τη Λαϊκή Δημοκρατία της Αλβανίας, ο πρωθυπουργός του Μεχμέτ Σέου επιχείρησε να διαγράψει από τον αλβανικό χάρτη το Λαζαράτι, στήνοντας οπλοπολυβόλα πάνω στο βουνό. Όμως, με παρέμβαση του Ενβέρ Χότζα για τα γυναικόπαιδα, ματαιώθηκε η εξόντωσή τους.
Όταν άνοιξαν τα σύνορα με την Ελλάδα, αρχίζει και η παραβατική τους συμπεριφορά και ξεκινούν την "καριέρα" τους, με την πώληση λαθραίων τσιγάρων, αντιγράφοντας τα πρώτα βήματα στην παρανομία του Κολομβιανού "βασιλιά της κοκαΐνης" Πάμπλο Εσκομπάρ.
Μέχρι και το ΄97, ήταν εκείνοι που είχαν τον έλεγχο του λαθρεμπορίου τσιγάρων και πετρελαίου στα σύνορα, ενώ την περίοδο του εμπάργκο στη Σερβία ασχολήθηκαν και με τη λαθραία μεταφορά τροφίμων, όπως καφέ και ζάχαρης. Μέσα στην παρανομία γνώρισαν και τα κυκλώματα των εμπόρων ναρκωτικών, που καθόρισαν και τη συνέχεια της δραστηριότητάς τους.
Το ΄97, καλλιέργησαν τις "φαλακρές" βουνοπλαγιές πάνω από τον οικισμό και δημιούργησαν τις απέραντες χασισοφυτείες.
Σήμερα, κάθε τετραγωνικό γης έχει "αξιοποιηθεί", αφού το χασίς φυτεύεται ακόμη και στις αυλές των σπιτιών. Η ατμόσφαιρα μυρίζει λιβάνι ακόμη και σε απόσταση εκατοντάδων μέτρων πριν από την είσοδο στην κωμόπολη.
Χρόνο με το χρόνο, οι Λαζαρατινοί, οικονομικά πιο εύρωστοι, οργανώνουν την καλλιέργειά τους, προσπαθώντας να δώσουν ποιότητα, μεγαλύτερη ποσότητα κι ένα … brandname (ταυτότητα) στο προϊόν τους. Τους καλοκαιρινούς μήνες, για ν' αντιμετωπίσουν την ανομβρία και τη λειψυδρία, μεταφέρουν το νερό με βυτία, ενώ με φορτηγά κουβαλούν το καλύτερο λίπασμα για την καλλιέργειά τους, που δεν είναι άλλο από την κοπριά.
Μέχρι και πριν από έναν χρόνο, η Αστυνομία, σε μια προσπάθεια να τους σταματήσει, απαγόρευε στα βυτία να κατεβούν από την κωμόπολη και να γεμίσουν νερό από το ποτάμι, στήνοντας μπλόκα στον δρόμο. Πέρυσι, ο τότε υπουργός Εσωτερικών και νυν δήμαρχος Τιράνων Λουλζίμ Μπάσα τους προειδοποίησε να σταματήσουν, γιατί η δραστηριότητά τους αποτελεί τροχοπέδη στην ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας, ενώ ο υπουργός Γεωργίας Γκέντς Ρούλι υποσχέθηκε επιδοτήσεις για άλλες καλλιέργειες στην περιοχή, κάτι όμως που πέρασε απαρατήρητο από τους Λαζαρατινούς.
Τον τελευταίο χρόνο, η κατάσταση άλλαξε. Η αστυνομική επιτήρηση είναι ανύπαρκτη και, χωρίς πρόβλημα, ανενόχλητοι, γεμίζουν τις δεξαμενές των βυτίων ακόμη και μέρα-μεσημέρι, με νερό από το ποτάμι. Πολλοί εκτιμούν ότι, πλέον, η αστυνομία τους "διευκολύνει", γιατί έχει οικονομικό όφελος, ενώ, παράλληλα, το μαύρο χρήμα λέγεται πως τροφοδοτεί ορισμένους πολιτικούς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η "επιχείρηση" έχει δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίες με τα καλύτερα μεροκάματα. Από το Αργυρόκαστρο, τις περιόδους της συγκομιδής, της επεξεργασίας και της συσκευασίας απασχολούνται περίπου 100 εργάτες, κυρίως γυναίκες με μεροκάματο 20 ευρώ, τη στιγμή που ο καλύτερος μισθός στην Αλβανία είναι 250 ευρώ τον μήνα.
Την κατάσταση στο Λαζαράτι ελέγχουν 4 βαρόνοι, οι επονομαζόμενοι "ντάιο" δηλαδή θείοι. Εκείνοι αποφασίζουν και σχεδιάζουν το πλάνο της δραστηριότητας, ενώ όσοι ρισκάρουν ν' αυτονομηθούν, πέφτουν στα χέρια της Αστυνομίας.
Το προϊόν τους, σύμφωνα με πληροφορίες των διεθνών διωκτικών αρχών, προωθείται μέσω Κοσόβου και στις αγορές άλλων ευρωπαϊκών χωρών, ενώ στην Ολλανδία έχει αποκτήσει τη δική του φήμη. Εικόνες από τις καλλιέργειες ινδικής κάνναβης κάνουν το γύρο του κόσμου μέσα στο διαδίκτυο. Αρκεί κάποιος να αναζητήσει Lazarat Albania- Λαζαράτι Αλβανία για να μάθει, μέσα από τα αποτελέσματα της αναζήτησης, για τη δράση των Εσκομπάρ των Βαλκανίων, μέσα από τα δημοτικά τραγούδια που εξυμνούν τα "κατορθώματά" τους- όπως το 2005, τότε που πυροβόλησαν το ελικόπτερο των ιταλικών διωκτικών αρχών που πέταξε πάνω από την περιοχή τους για να φωτογραφήσει τις χασισοφυτείες…