Ειδήσεις για όλους

Μια Ελληνίδα «μυεί» τους Γάλλους σε ελληνικές πολυφωνίες και «παντρεύει» την ελληνική μουσική παράδοση με τη βαλκανική και την ινδική

Συνέντευξη στη Σοφία Παπαδοπούλου

Θεσσαλονίκη - 25/5/15

  "Πάντρεψε" δύο μεγάλες της αγάπες, την ιατρική που τη σπούδασε, και τη μουσική που την "κουβαλούσε" στην ψυχή της, από τότε που αντίκρισε τον κόσμο. Σήμερα, η Ξανθούλα Ντακοβάνου, τραγουδίστρια, συνθέτης και στιχουργός, που ζει στη Γαλλία, "θεραπεύει" με τη βελούδινη φωνή της... ψυχές και συστήνει την ελληνική παραδοσιακή μουσική στο φιλόμουσο ευρωπαϊκό κοινό- και όχι μόνο.

   "Εγώ ξεκίνησα να γίνω γιατρός κι ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στην Ιατρική. Το τραγούδι μού προέκυψε στην πορεία. Στράφηκα αρχικά προς τα παραδοσιακά γιατί νομίζω πως, υποσυνείδητα, ήθελα να συνδέσω πάλι τη γενιά μου με τα 'πάτρια', μετά τον ξεριζωμό του εμφυλίου. Στην πορεία, ανακάλυπτα όλο και περισσότερο αυτό το υπέροχο ρεπερτόριο, που με στοίχειωσε με τη δύναμη και την αυθεντικότητά του. Επίσης, για την ιδιαίτερη εκφραστικότητα που έχει σε επίπεδο φωνής. Τα μελίσματα, οι λυγμοί, το χρώμα της φωνής, η επικοινωνία με την ψυχή..." λέει  από το Παρίσι, η Ξανθούλα Ντακοβάνου.

   Την ιατρική και το τραγούδι, τα πάντρεψε με τη Μουσικοθεραπεία, που σπούδασε στη γαλλική πρωτεύουσα, και ασκεί έκτοτε. "Ήταν ο λόγος που έφυγα από την Ελλάδα [...] Στην πορεία προχώρησα την έρευνά μου πάνω στους τομείς της Ψυχανάλυσης και της Μουσικής. Τελειώνω το διδακτορικό μου στο Πανεπιστήμιο Paris 7, σε αυτό το αντικείμενο, με καθηγήτρια τη διάσημη ψυχαναλύτρια Sophie de Mijolla, διδάσκω Μουσικοθεραπεία στο ίδιο Πανεπιστήμιο και ερευνώ κατά κάποιο τρόπο, από πλευράς ψυχανάλυσης, το γιατί η Μουσική ασκεί τέτοια απέραντη γοητεία κι έλξη στον άνθρωπο" εξηγεί.

   Η επίδραση που ασκεί στην Ξανθούλα Ντακοβάνου και τη μουσική της η Ανατολή "κρύβεται" -ίσως- στην πορεία που ακολούθησε η οικογένειά της μετά τον εμφύλιο. "Κατάγομαι από οικογένεια πολιτικών προσφύγων από τη Βόρεια Ελλάδα (Ήπειρος, Μακεδονία). Οι γονείς μου γεννήθηκαν από πολιτικούς πρόσφυγες του Εμφυλίου στην Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν. Αυτή η πόλη, αυτή η χώρα της μακρινής Ανατολής, ασκούσε πάνω μου μια γοητεία παραμυθένια, από παιδί, καθώς άκουγα ιστορίες χωρίς να την έχω δει. Έφτασα 30 χρόνων για να την επισκεφθώ" λέει και προσθέτει:

   Οικογενειακή υπόθεση η μουσική

   Η Ξανθούλα άρχισε να τραγουδάει παραδοσιακά τραγούδια στο οικογενειακό της περιβάλλον και συνέχισε τη σπουδή της ελληνικής φωνητικής παράδοσης στο Μουσείο Λα?κών Οργάνων.

   "Το τραγούδι -εξηγεί- και η μουσική υπήρχαν στην οικογένειά μου για πολλές γενιές, χωρίς όμως κανείς από τους 'προγόνους' να μπορέσει να εκφράσει αυτή του την αγάπη με μια πιο επαγγελματική ενασχόληση. Η γιαγιά μου, η ηπειρώτισσα, τραγουδούσε παραδοσιακά. Μού μετέφερε αυτή την αγάπη, και μεγάλο κομμάτι από αυτό το ρεπερτόριο. Η μαμά μου, που έχει εκπληκτική φωνή, αγαπάει πολύ το τραγούδι κι ενώ είχε επιλεγεί να γίνει τραγουδίστρια στη Σοβιετικής παιδείας Τασκένδη, ο παππούς μου δεν την άφησε. Από αυτήν πήρα την αγάπη για τη φωνή και το τραγούδι, και λόγω της ρώσικης γλώσσας που μού μετέδωσε αγάπησα και μελέτησα αργότερα τα σλαβόφωνα ρεπερτόρια των Βαλκανίων. Ο μπαμπάς μου, ερασιτέχνης μουσικός, έπαιζε πλήκτρα και μπάσο. Και πιο πίσω όμως..Στην Ήπειρο, ο αδελφός του παππού μου έπαιζε κοντραμπάσο... Στη Μακεδονία, ο αδελφός του άλλου παππού γκάιντα. Η έκφραση μέσω της μουσικής ήταν παντού".

   Γάλλοι, Ιταλοί και Έλληνες τραγουδούν, μαζί, ελληνικές πολυφωνίες

   Οι παραδοσιακοί ήχοι της Ξανθούλας και των συνεργατών της έχουν γοητεύσει τους Γάλλους- και όχι μόνο. "Τη μουσική μου στη Γαλλία και στην Ευρώπη τη δέχονται με πολύ ενδιαφέρον, και πολλοί απευθύνονται σε εμένα για να μάθουν, για να τραγουδήσουν. Κάποιοι από αυτούς μου ζήτησαν να μελετήσουμε τραγούδι στο χωριό μου, εξ' ου και το περσινό σεμινάριο πάνω στις Ελληνικές Πολυφωνίες, στο Κεράσοβο Κόνιτσας, που είχε μεγάλη επιτυχία" λέει.

   Μάλιστα, όπως προσθέτει, φέτος το σεμινάριο θα επαναληφθεί, στο ίδιο χωριό, 3-14 Αυγούστου. "Θα έχουμε -σημειώνει- παραδοσιακό τραγούδι (πολυφωνίες της Ελλάδας) που θα κάνω εγώ, παραδοσιακά κρουστά από το Λευτέρη Γρηγοριου, σύγχρονο χορό με τον Ταξιάρχη Βασιλάκο και παραδοσιακό χορό με τον Ανδρέα Σεγδίτσα. Είμαι πραγματικά συγκινημένη από τη συμμετοχή, και φέτος θα κάνουμε μια μεικτή πολυπολιτισμική ομάδα : προς το παρόν, τραγουδούν μαζί Γάλλοι, Ιταλοί και Έλληνες... σε ελληνικές πολυφωνίες και όχι μόνο!".

   Εξερευνώντας νέα μουσικά μονοπάτια

   Η βαθιά αγάπη της για τη μουσική την οδήγησε στο να μελετήσει, από νωρίς, τις φωνητικές τεχνικές της βουλγάρικης και οθωμανικής μουσικής, αλλά και το ευρωπα?κό ρεπερτόριο της επίσης τροπικής μεσαιωνικής μουσικής, καθώς και βυζαντινό ρεπερτόριο με τη Λιβανέζα αδελφή Marie Keyrouz στο Παρίσι και τον Σπύρο Παυλάκη στην Αθήνα.

   Μεταξύ Παρισίου και Αθήνας από το 2005, συμμετέχει σε μουσικά σύνολα σε Ελλάδα και Γαλλία: 'Χαονία' (φωνητικό σύνολο - πολυφωνίες του ελλαδικού χώρου), 'Εύδουσιν' (συνθέσεις του Παντελή Παυλίδη πάνω σε αρχαία λυρική ποίηση), Mali?t?s (μουσικές Ελλάδας και Τουρκίας, Στρασβούργο), "Les Jardins de Courtoisie" (σύνολο μεσαιωνικής μουσικής, Λυών), "Comptines de Miel et Pistache" (μουσικές της Ανατολικής Μεσογείου, Παρίσι), και ιδρύει το γυναικείο φωνητικό σύνολο "Trio Tzane" (πολυφωνίες Βαλκανίων) στο Παρίσι το 2007.

   Το 2011 δημιουργεί, επίσης, το μουσικό σύνολο Anassa, ένα σχήμα με δική της μουσική και στίχους, όπου επικεντρώνεται στη νέα δημιουργία με βάση την ελληνική παραδοσιακή μουσική, που ανταμώνει με την ινδική κλασσική μουσική παράδοση. Τραγουδάει, επίσης, με την Ουρανία Λαμπροπούλου στο σαντούρι το σμυρνέικο ρεμπέτικο ρεπερτόριο.

   "Η Κυρά και η Βάρκα"

   Η νέα δισκογραφική δουλειά της Ξανθούλας Ντακοβάνου είναι "Η Κυρά και η Βάρκα" (είχε προηγηθεί το Γαϊτάνι, με το "Trio Tzane"), ένα έργο εμπνευσμένο από την ελληνική παραδοσιακή μουσική που συναντά την ινδική κλασσική μουσική, σε μουσική και στίχους της Ξανθούλας Ντακοβάνου.

   Αποτελεί τον καρπό της δουλειάς του μουσικού σχήματος Anassa, που γεννήθηκε στο Παρίσι από τη συνάντηση της Ξανθούλας Ντακοβάνου με μουσικούς που ειδικεύονται στην ινδική κλασσική μουσική αλλά και στην αφγάνικη και πέρσικη παράδοση. Τα μέλη του είναι η βιρτουόζος στο σαντούρι Ουρανία Λαμπροπούλου, ο Γάλλος Guillaume Barraud στο ινδικό φλάουτο bansuri, ο Ιάπωνας Kengo Saito στο ινδικό σιτάρ και στο αφγάνικο ραμπάπ κι ο Antoine Morineau στα πέρσικα κρουστά. Η Σοφι?α Ευκλείδου κι η Leonore Grollemund προσθέτουν το τσέλο στην ενορχήστρωση, ενω? ο δεξιοτέχνης ινδικών κρουστών Prabhu Edouard χρωματίζει με τάμπλας και στάμνα το έργο.

   "Η Κυρά και η Βάρκα" κυκλοφορεί στη Γαλλία από τα τέλη Απριλίου, και στον κόσμο όλο στο διαδίκτυο. Έχει ήδη παιχτεί στο γαλλικό κρατικό ραδιόφωνο France Musique και άλλους σταθμούς στη Γαλλία, κι έχει αποσπάσει πολύ καλές κριτικές στον Τύπο. Στην Ελλάδα θα κυκλοφορήσει στις 25 Μαΐου (από την ΕΜΣΕ) και η παρουσίαση του δίσκου θα γίνει στο Μουσείο Λαικών Οργάνων στην Πλάκα, στην Αθήνα, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

   "Επειδή ήμουν πάντα πολυπολιτισμική -Ελληνίδα μεν αλλά κουβαλάω μέσα μου, μέσω των γονιών μου, και τη Ρωσία, και τα βάθη της Ανατολής- γρήγορα στράφηκα αρχικά στα Βαλκάνια, μετά στην Ανατολική Μεσόγειο, και τέλος στα βάθη της Ανατολής, ως την Ινδία. Νομίζω ότι με αυτό τον τελευταίο δίσκο 'ξεπλήρωσα', ολοκλήρωσα αυτό το ταξίδι που έπρεπε να γίνει ανατολικά, κατά κάποιο τρόπο. Άλλωστε, αυτό είναι και το όνομα που έχω δώσει στην κόρη μου... Ανατολή!" λέει, κλείνοντας τη συνέντευξή της.

<< Πίσω